Javno-privatni dijalog preduslov za unapređenje konkurentnosti preduzeća i lokacija

Agencija za razvoj preduzeća "Eda" iz Banjaluke i GIZ ProLocal program su organizovali ekonomski forum na temu "Dobar dijalog daleko se čuje". Na forumu je prisustvovalo preko 80 učesnika među kojima su bili predstavnici Ambasade Švedske, Ministarstva industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske, Ministarstva razvoja, poduzetništva i obrta Federacije BiH, razvojnih agencija, načelnici opština, direktori preduzeća i stručnjaci za ekonomski razvoj, saopšteno je iz "Ede".

Na otvaranju Foruma, direktor Agencije za razvoj preduzeća Eda je istakao da je dijalog između lokalnih vlasti i privrednika pun izazova, imajući u vidu da se odluke u javnom sektoru donose sporo, a da biznis zahtijeva donošenje brzih odluka. Najveći izazovi su prisutni na početku procesa, kod uspostavljanja odgovarajućeg mehanizma komunikacije. Ipak, poteškoće u ovom procesu treba da budu prevaziđene s obzirom na to da postoji zajednički interes lokalnih vlasti i privrednika.

Nedim Bukvić iz Ambasade Švedske u BiH se osvrnuo na postignute rezultate u okviru projekta CREDO Krajina i pri tom istaknuo da je projekat na dobrom putu da premaši planirane ciljeve u vezi sa brojem podržanih preduzeća i kreiranih novih radnih mjesta - planirano je otvaranje 200 novih radnih mjesta, a svi su izgledi da će do februara sljedeće godine biti otvoreno oko 300 novih radnih mjesta. Do sada je nešto manje od trideset preduzeća uvelo nove proizvode zahvaljujući podržanim investicijama u novu opremu, dok je desetak preduzeća započelo sa ozbiljnim inovacijama procesa i upravljanja. Kroz dijalog lokalnih vlasti i privrednika je došlo do niza zajedničkih inicijativa usmjerenih na poboljšanje poslovnog okruženja i konkurentnosti firmi, zahvaljujući prije svega inovativnoj primjeni evropskog Akta o malom biznisu, koji je sada prilagođen za lokalni nivo i iskorišten za planiranje intervencija, a inače se koristi samo na višim nivoima vlasti i samo za ocjenu stanja u pogledu podrške malim i srednjim preduzećima.

Karin Rau, rukovoditeljica komponente GIZ ProLocal programa je istakla da je tema Foruma veoma važna i aktuelna i da bi se pitanjem javno-privatnog dijaloga trebalo baviti ne samo na lokalnom, nego i na višim nivoima vlasti.

U okviru foruma održane su dvije panel rasprave. Tema prve panel rasprave je glasila "Iskustva i izazovi dijaloga lokalnih vlasti i privrednika u BiH", a panelisti su bili: Divna Aničić, načelnica opštine Mrkonjić Grad; Suad Huskić, načelnik općine Tešanj; Slavica Stanić, direktorica preduzeća "Trivas" iz Prnjavora; Kasim Džajić, Fa. Neretva Rafting iz Konjica, te Branka Janko, direktorica razvojne agencije RAŽ iz Žepča.

Druga panel rasprava se bavila pitanjem: "Šta lokalne vlasti, institucije podrške i projekti mogu da urade na osiguravanju kvalitetnih kadrova za firme?" Učesnici na drugoj panel diskusiji su bili: Muamer Omahić, projektni menadžer Centra za obrazovanje odraslih iz Tešnja; Vlado Tomić, direktor Tehničke škole iz Gradiške; Nikola Dragović, vođa projekta Prilika Plus, te Radovan Pazurević, direktor preduzeća Sanino iz Dervente.

Na kraju, u plenarnoj diskusiji i kroz grupni rad svih učesnika, doneseni su zaključci i preporuke Foruma:

- Važno je uspostaviti direktan i otvoren dijalog lokalne uprave i privrede, koji će stvarati odgovornost i obavezu za unapređenja,

- Dijalog javnog i privatnog sektora treba posmatrati kao proces učenja, gdje su moguće greške, ali je važno održati komunikaciju, koristiti mehanizme koji podržavaju dijalog i doći do dobro identifikovanih problema koje treba rangirati i identifikovati one čije je rješavanje moguće. Pri tome, i uprava i privreda treba da preuzmu odgovornost za rješavanje identifikovanih problema,

- Saradnja ne treba da bude formalizovana, već institucionalizovana na način koji je prihvatljiv i izvodljiv,
Uvođenje novih praksi, kao što je uspostavljanje privrednih savjeta, ne treba negativno da utiče na postojeće mehanizme i prakse koji funkcionišu,

- Privredni savjet je jedan od načina komunikacije, ali ne i jedini, to jest ne predstavlja zamjenu za druge vidove komunikacije uprave i privrede. Sastanci privrednih savjeta se mogu održavati i u preduzećima,

- U sredinama gdje su uspostavljeni privredni savjeti je važan rad u periodu između sastanaka privrednog savjeta gdje je važna uloga tehničkog sekretarijata i gdje rad treba da obuhvati realizaciju inicijativa definisanih kao prioriteti, pri čemu je izuzetno važno definisane inicijative / prioritetne intervencije izvesti do kraja,

- Privreda od uprave očekuje razumijevanje i podršku, sa brzim reakcijama gdje je to moguće, jer zahtjevi globalnog tržišta traže brze reakcije, pa je potrebno, gdje je moguće, implementaciju identifikovanih prioritetnih mjera inicirati odmah, čak i prije završetka planskog dokumenta u kojem će biti sadržane,

- Podsticaju nisu najvažniji mehanizam podrške privredi, puno je važnije obezbjeđenje kvalitetne radne snage, kao i unapređenje procedura i smanjenja troškova poslovanja,

- Nedostaje funkcionalna veza između obrazovanja i privrede, potreban je dalji rad na jačanju veza i saradnje sistema obrazovanja i privrede.

- Potrebne su ažurne analize usklađenosti obrazovnih programa i potreba privrede i Akcioni planovi zapošljavanja.
Uprava treba da posmatra procese i iz ugla privrede

- Opštine se takođe nalaze na tržištu, nastojeći da privuku investitore i kadrove.