Krediti u istim bankarskim grupacijama skuplji u RS nego u FBiH

Banke iz iste grupacije koje posluju u Bosni i Hercegovini za klijente u Republici Srpskoj i Federaciji BiH imaju različite uslove, iako je tržište jedinstveno, s tim da su uslovi poprilično povoljniji u Federaciji BiH nego u Republici Srpskoj.

Recimo, NLB banka koja ima poslovnice i u Republici Srpskoj i u Federaciji BiH kod stambenih kredita daje znatno povoljnije uslove stanovnicima Federacije BiH nego Republike Srpske, a slično je i u ostalim evropskim grupacijama banaka koje posluju u Bosni i Hercegovini.

- Stanovnici Federacije BiH imaju nižu kamatu za stambene kredite i do 0,5%, s tim što oni mogu dobiti fiksnu kamatu, a stanovnicima u Republici Srpskoj se to ne dozvoljava, iako se radi o istoj banci, recimo. Slično je i kod kreditiranja privrede gdje privrednici u FBiH mogu dobiti povoljnije uslove za kreditiranje nego privrednici u Republici Srpskoj, a ista je banka u pitanju - ispričao je jedan od sagovornika Nezavisnih novina.

U pojedinim bankama su nam potvrdili da je to tako, pravdajući sve tržištem, odnosno konkurencijom koja je u Federaciji Bosne i Hercegovine daleko veća nego u Republici Srpskoj.

- Pripadnost istoj grupaciji bankama omogućava zajednički rad na promociji strateških opređeljenja grupacije, promociji brenda i zajedničku podršku i investicije u lokalne projekte. Poslovne odluke i uslove poslovanja svaka članica grupacije prilagođava tržištu na kome posluje. NLB banka Banjaluka i NLB banka Sarajevo su članice NLB grupe, ali u Bosni i Hercegovini posluju kao dva odvojena poslovna subjekta pod okriljem dva različita regulatora, Agencije za bankarstvo Republike Srpske i Agencije za bankarstvo Federacije BiH. Na području Republike Srpske, prema podacima Agencije za bankarstvo Republike Srpske, na dan 30.9.2022. godine banke su poslovale posredstvom 160 poslovnica, dok su u Federaciji BiH na dan 31.12.2022. godine banke poslovale posredstvom 407 poslovnica, što je jasan pokazatelj da tržišni uslovi nisu isti u ova dva entiteta. Slijedom toga, ni uslovi kreditiranja ni cijene usluga nisu jednaki. One banke koje posluju na oba tržišta (u oba entiteta) takođe imaju različite uslove kreditiranja fizičkih i pravnih lica po entitetima - rekla je za Nezavisne novine Sanja Malić, stručna saradnica za marketing NLB banke Banjaluka.

Ono što je zanimljivo jeste da građani i privrednici iz Republike Srpske mogu kredite tražiti i u Federaciji BiH, što nije rijetka situacija s obzirom na to da ima veliki broj slučajeva da se stambeni krediti, recimo, u Istočnom Sarajevu finansiraju preko banaka sa sjedištem u Sarajevu.

- Subjekt iz bilo kojeg dijela BiH može biti klijent bilo koje banke. Procjena svake banke je na koji način i po kojoj cijeni može plasirati svoje proizvode nevezano za administrativni teritorij. Na klijentu je odluka raditi sa najpovoljnijom bankom. Nema nikakvog, osim tržišnog, razloga za različite cijene banaka - rekao je za Nezavisne novine Berislav Kutle, direktor Udruženja banaka BiH.

Za razliku od bankara koji tvrde da postoje razlozi zbog kojih je različita cijena novca u entitetima, poslovna zajednica kaže da to nije u redu te da je evidentno da banke u posljednje vrijeme smanjuju kreditiranje privrede, što predstavlja poseban problem.

- Nejasno nam je zašto isti novac u istoj državi ima različitu cijenu. Vjerovatno postoji neki problem, ali ne znamo koji. Vlada Republike Srpske treba da obezbijedi novac za domaću banku koja će kreditirati privredu i to je najbolje rješenje jer evidentno je da se banke okreću sve više kreditiranju stanovništva. Možda je jedan od razloga i to što se Vlada Republike Srpske sve više zadužuje na domaćem tržištu i na neki način postaje konkurencija i privredi koja sve teže dolazi do novca - rekao je za Nezavisne novine Saša Trivić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske.