Njemačka najveći razlog pada izvoza iz BiH

Uvoz i izvoz iz Republike Srpske, ali i BiH, prošle godine su pali u odnosu na godinu ranije.

Tako je, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, u Srpskoj u periodu od januara do decembra 2023. godine ostvaren izvoz u vrijednosti od 5,185 mlrd KM, što je za 4,6% manje nego godinu ranije, dok je uvoz iznosio 7,4 mlrd KM, što je za 1,9% manje nego godinu ranije, a procenat pokrivenosti uvoza izvozom iznosio je 73,6%.

Samo u decembru izvoz je bio manji za 11,8%, a uvoz za 1% u odnosu na isti mjesec 2022. godine.

Darko Milunović, direktor Zavoda, istakao je da "smo u prethodnom periodu svjedoci izazova u kojima su se nalazili Republika Srpska, BiH, ali i čitav svijet".

- I uvoz i izvoz bilježe pad. Uprkos brojnim izazovima, Srpska je izašla na način da je ostala poprilično stabilna. Zabilježen je privredni rast, usporen je rast cijena, životni standard doživljava blagi rast. Imamo najnižu stopu nezaposlenosti otkako se mjeri ovaj podatak - kazao je Milunović.

Prema njegovim riječima, Srbija je zemlja u koju se najviše izvozilo i iz koje se najviše uvozilo.

- Najviše se izvozila električna energija, oko 10,4 odsto. Zanimljiv podatak je da 23 odsto ukupnog obima izvoza ostvaruje grad Banjaluka. Inflacija je obilježila 2022. godinu, a u 2023. je manje izražena. U decembru je zabilježen pad inflacije za 0,3 odsto u odnosu na novembar. Kad pogledamo januar prošle godine, možemo reći da je pad inflacije preko 10 odsto. Prosječna inflacija je oko sedam odsto za 2023. Najveći rast cijena je zabilježen u sektorima stanovanje i električna energija. Ipak, prosječna plata uspijeva da iznese bitku sa inflacijom u 2023. godini - naglasio je Milunović.

Kada je u pitanju BiH, prema podacima Agencije za statistiku BiH, od januara do decembra 2023. godine izvoz je iznosio 16,7 mlrd KM, što je za 7,1% manje nego u istom periodu 2022. godine, a uvoz 27,76 mlrd KM, što je za tri odsto manje nego u istom periodu prethodne godine.

- Pokrivenost uvoza izvozom je iznosila 60,1%, dok je spoljnotrgovinski robni deficit iznosio 11,68 mlrd KM. Izvoz u zemlje CEFTA je iznosio 3,121 mlrd KM, što je za 5,5% manje nego u istom razdoblju 2022. godine, dok je uvoz iznosio 3,24 mlrd KM, što je za 7,9% manje nego u istom razdoblju prethodne godine. Pokrivenost uvoza izvozom je iznosila 96,3% - navode iz Agencije za statistiku BiH.

Prema riječima Saše Stevanovića, ekonomskog analitičara, eksterna tražnja i eksterni faktor negativno su uticali i ove godine na domaći ekonomski sistem.

- Za razliku od prethodne godine, ekonomski šok je mnogo niži nego u 2022. Naime, godinu iza nas ekonomski sistem Republike Srpske je po osnovu trgovinskog bilansa zabilježio dodatni gubitak od 107 mil KM. Kada posmatramo ukupni odnos sa svijetom, svijet umanjuje ekonomiju Srpske za 1,85 mlrd KM. Već treću godinu zaredom gubimo novac u odnosu sa svijetom. Najveći uticaj na pad izvoza i eksterne tražnje je loša ekonomska politika Evrope, Njemačke - ističe Stevanović za Nezavisne.

Kako kaže, restriktivna fiskalna i monetarna politika rezultiraju padom ekonomske aktivnosti.

- Dakle, traju loše ekonomske politike u Evropi, a mi na domaćem terenu ih moramo kompenzovati, kratkoročno stimulisanjem domaće tražnje do granica do kojih je to moguće, a dugoročno kreiranjem povoljnog ekonomskog ambijenta i kreiranjem industrijskih politika na način kako to rade najjački ekonomski sistemi u svijetu - zaključio je Stevanović.