Negativna ocjena revizora - U rudnicima Kreka i Đurđevik pad proizvodnje, gubici, nepravilne javne nabavke i tužbe

Federalni revizori su dali negativno mišljenje na finansijske izvještaje rudnika uglja Kreka i Đurđevik za prošlu godinu. Takva ocjena je zasnovana na neizmirenim obavezama rudnika i ostvarenim gubicima, posljedično utvrđenim nepravilnostima u postupcima javnih nabavki, upravljanja imovinom te neusklađivanja sa zakonima.

Ured za reviziju institucija Federacije BiH objavio je izvještaj o finansijskoj reviziji Rudnika uglja Kreka iz Tuzle, a u dokumentu je između ostalog navedeno da je realizovana proizvodnja uglja u 2023. godini značajno manja u odnosu na planiranu.

S negativnom ocjenom revizora je istaknut i ukupan gubitak veći od 583 mil KM, uz naglasak da zbog neizmirenih obaveza dobavljači protiv društva pokreću sudske sporove. Ukazano je i na nerealizaciju planiranih ciljeva te da plan nabavke roba, usluga i radova nije sačinjen na osnovu realnih potreba.

- Prilikom sastavljanja godišnjih finansijskih izvještaja društvo nije izvršilo procjenu sposobnosti da nastavi poslovati u vremenski neograničenom periodu. Društvo je ostvarilo gubitak u 2023. godini u iznosu od 38.060.311 KM, a akumulirani gubitak na 31. decembar 2023. iznosi 583.487.654 KM i premašuje iznos osnovnog kapitala za 188.649.404 KM - napisali su federalni revizori.

Kako su istaknuli, koeficijent tekuće likvidnosti na datum bilansa je 0,144, što ukazuje na to da društvo tekućim sredstvima nije u mogućnosti blagovremeno izmirivati obaveze.

- Navedene okolnosti stvaraju sumnju u sposobnost društva da nastavi sa vremenski neograničenim poslovanjem, što nije objavljeno u finansijskim izvještajima u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji u FBiH. Također, protiv društva se vode sudski sporovi ukupne vrijednosti 35.416.945 KM. Navedeno stvara sumnju u njegovu sposobnost da nastavi s vremenski neograničenim poslovanjem - navedeno je u revizorskom izvještaju s negativnom ocjenom.

Revizori su ustanovili i to da se u Kreki nisu provodile redovne mjere upravljanja rizikom i mjere za obezbjeđenje adekvatnosti kapitala u skladu sa Zakonom o finansijskom poslovanju, s obzirom na to da posluje u uslovima nelikvidnosti i insolventnosti te da je akumulirani gubitak iznad visine osnovnog kapitala.

- Društvo nije izmirilo obaveze za doprinose za isplaćene plate i porez na dohodak u 2023. godini u iznosu od 22.853.541 KM u skladu sa Zakonom o doprinosima i Zakonom o porezu na dohodak. Ukupne neizmirene obaveze za period 2012-2023. godine iskazane su u iznosu od 85.953.093 KM - naveli su revizori.

Potcrtali su i da godišnji popis imovine nije izvršen u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji u FBiH u dijelu koji se odnosi na popis građevinskih objekata van upotrebe, materijalne imovine u pripremi, zaliha uglja i proizvodnje u toku.

- Društvo je za usluge otkopavanja otkrivke zaključenim aneksom ugovora (5.244.750 KM) izmijenilo uslove postavljene tenderskom dokumentacijom koji se odnose na rok izvršenja usluga, a za usluge iznajmljivanja buldožera (1.584.000 KM) nije izvršena realna procjena vrijednosti nabavke u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama - napisali su revizori uz preporuku preispitivanja opravdanost angažovanja trećih lica i iznajmljivanja mehanizacije, s obzirom na to da su ove usluge u okviru redovne djelatnosti društva, a sve s ciljem racionalizacije troškova i ostvarenja boljih poslovnih rezultata.

Kada je riječ o Rudniku Đurđevik, revizori su uz brojne nepravilnosti u radu utvrdili i to da gubitak premašuje iznos osnovnog kapitala. Naveli su da nije definisan način utvrđivanja cijene i način vrednovanja zaliha uglja, a da Pravilnik o javnim nabavkama nije usklađen sa izmjenama zakona.

U Izvještaju je navedeno da dobavljač s kojim je zaključen ugovor, nije izvršio obaveze, ali nadležni ništa nisu poduzeli do zaključenja ovog izvještaja. Uvidom u zaključene ugovore utvrđeno je da nije vršena prethodna provjera tržišta te da su za iste mašine od istog dobavljača zaključene različite cijene po satu rada mašine.

- Na datum bilansa nije izvršena ocjena postoje li bilo kakvi pokazatelji da je vrijednost nekretnina, postrojenja i opreme umanjena, niti je vršena procjena nadoknadive vrijednosti za takvu imovinu shodno MRS-u 36 – Umanjenje vrijednosti imovine i odredbama Zakona o računovodstvu i reviziji u FBiH. To može imati za posljedicu da je nadoknadivi iznos imovine manji od njene knjigovodstvene vrijednosti iskazane u iznosu od 36.600.447 KM, odnosno da su imovina i finansijski rezultat za 2023. godinu precijenjeni - napisali su revizori.

Oni nisu mogli potvrditi vrijednost iskazanih zaliha u iznosu od 7.882.942 KM, zbog toga što društvo ne prati ročnu strukturu zaliha, ne utvrđuje njihovu neto nadoknadivu vrijednost i ne vrši obračun proizvodnje na osnovu odgovarajućih knjigovodstvenih dokumenata.

- Prilikom sastavljanja finansijskih izvještaja, uprava društva nije izvršila procjenu niti objavila značajnu neizvjesnost u vezi stalnosti poslovanja, odnosno nije postupila u skladu s tačkom 25. MRS-a 1 – Prezentacija finansijskih izvještaja. Društvo je ostvarilo gubitak u 2023. godini u iznosu od 21.271.845 KM, a akumulirani gubitak na 31. decembar 2023. godine iznosi 53.895.726 KM i premašuje iznos osnovnog kapitala za 12.091.798 KM - istaknuto je u revizorskom izvještaju.

Kratkoročne obaveze iskazane su u iznosu od 38.882.403 KM, tekuća imovina u iznosu od 12.808.716 KM, a koeficijent tekuće likvidnosti na datum bilansa je 0,33, što ukazuje na to da društvo tekućim sredstvima nije u mogućnosti blagovremeno izmirivati obaveze.

- Ove okolnosti stvaraju sumnju u sposobnost društva da nastavi s vremenski neograničenim poslovanjem, što nije objavljeno u finansijskim izvještajima - potcrtali su federalni revizori.

Utvrdili su da na datum bilansa nije izvršeno rezervisanje po osnovu rekultivacije zemljišta u skladu sa zahtjevima MRS-a 37 – Rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna sredstva, iako društvo u skladu sa Zakonom o rudarstvu ima obavezu obnove zemljišta korištenog za vađenje rude.

- Na datum bilansa potcijenjene su obaveze za troškove prinudne naplate (578.255 KM) i obračunate kamate (1.336.286 KM) po osnovu neplaćenih javnih prihoda iz ranijeg perioda, s obzirom na to da nisu knjigovodstveno evidentirane, što nije u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji u FBiH i Konceptualnim okvirom za finansijsko izvještavanje, a ima utjecaja i na akumulirani finansijski rezultat - kazali su revizori.

Nezakonite javne nabavke Revizori su utvrdili i to da postupci javnih nabavki nisu provedeni u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama u dijelu prethodne provjere tržišta prije pokretanja postupaka javnih nabavki i sačinjavanja tenderske dokumentacije, nije osigurano učešće službenika za javne nabavke i realizacija ugovorenih usluga nije u skladu sa zaključenim ugovorima.

- Navedeno se odnosi na nabavku usluga izvođenja rudarskih radova (78.513.021 KM) i usluga iznajmljivanja mehanizacije (1.376.897 KM) KM, koji predstavljaju poslove iz redovne djelatnosti društva - naveli su revizori.

Posebno su skrenuli pažnju na vođenje evidencija o radnom vremenu, koje se kako su utvrdili, vrši na način da je kod svih radnika iskazan identičan početak i kraj radnog vremena, a vrijeme korištenja pauze u toku rada nije navedeno, zbog čega izražavaju sumnju u njihovu vjerodostojnost.

- Društvo je za obavljanje poslova iz redovne djelatnosti i nakon provedenih postupaka javnih nabavki angažovalo treća lica i zaključilo ugovore ukupne vrijednosti od 79.891.884 KM te po tom osnovu ostvarilo značajne troškove u iznosu od 24.742.718 KM - napisali su revizori u svom negativnom izvještaju.

Prema informacijama kojima raspolaže Klix.ba, ovi izvještaji će u narednom periodu biti uvršteni u dnevni red sjednica Uprave i Nadzornog odbora Elektroprivrede Bosne i Hercegovine.