Univerzitet u Sarajevu

- Univerzitet - fakultetsko obrazovanje

Univerzitet u Sarajevu baštini tradiciju visokog obrazovanja u Bosni i Hercegovini i Sarajevu, koja ima stoljećima dugu historiju. Institucionalni počeci visokog obrazovanja su identični univerzitetskoj tradiciji zapadne Evrope. 1531. godine Gazi Husrev-beg je u Sarajevu utemeljio Hanikah, visoku školu sufijske filozofije, koja je 1537. godine dopunjena ustanovom na kojoj se izučavaju islamske nauke. Prema tome, ovdje su njegovane tri discipline klasičnih katoličkih univerziteta: teologija, pravo i filozofija, a postojala je i univerzitetska biblioteka.


Ova institucija je do kraja 19. stoljeća bila najveće učilište u Bosni i Hercegovini, a od početka je bila u istom rangu sa medresom sultana Bajazita u Istanbulu, upravo onom institucijom koja se nalazi u osnovi starog istanbulskog univerziteta.

U Austro-Ugarskom periodu, tačnije 1887. godine, je proradila Šerijatska sudačka škola, kao petogodišnja viša škola.

Savremena historija Univerziteta u Sarajevu otpočela je otvaranjem prvih svjetovnih visokoškolskih institucija neposredno pred II svjetski rat i u toku rata (Poljoprivredno-šumarski fakultet, 1940. godine; Medicinski fakultet, 1944. godine. 1946. godine obnovljen je rad Medicinskog fakulteta, otvoreni su Pravni fakultet i Viša pedagoška škola, a 1948. godine obnovljen je rad Poljoprivredno-šumarskog fakulteta.

1949. godine otvoren je Tehnički fakultet. Drugog decembra iste godine sa izborom prvog rektora, počeo je s radom Univerzitet u Sarajevu. Sa otvaranjem Filozofskog fakulteta 1950. i Ekonomskog fakulteta 1952. godine završena je prva, inicijalna faza osnivanja Univerziteta u Sarajevu.

Drugu fazu razvoja (1955.-1969.) karakterizira afirmacija Univerziteta, otvaranje novih visokoškolskih institucija i relativno zadovoljenje potreba za visokoobrazovnim kadrovima u Bosni i Hercegovini. Značajna činjenica jeste i organiziranje i pokretanje postdiplomskih studija na Univerzitetu.

Treća faza (1970.-1982.) definirana je daljim otvaranjem visokoškolskih institucija na Univerzitetu, naučnom promocijom Univerziteta i njegovim intenzivnijim uključivanjem i promocijom na internacionalnom akademskom planu. Univerzitet je na indirektan i direktan način doprinio osnivanju novih Univerziteta u Banjoj Luci, Mostaru i Tuzli.

Četvrtu fazu razvoja (1982.-1992.) karakterizira odvajanje naučnog rada i aktivnosti od Univerziteta i otvaranje favoriziranih naučnih instituta van Univerziteta. Ovim je nanesena značajna šteta Univerzitetu u Sarajevu, jer je ugrožen osnovni princip odvajanja univerzitetske edukacije i istraživačkog rada, čija je posljedica pad kvaliteta edukacije i tehnološko zaostajanje Univerziteta. Značajan pad efikasnosti studija i hiperprodukcija kadrova u pojedinim oblastima edukacije je posljedica nekontroliranog upisa enormnog broja studenata.

Peta faza (1992.-1995.) je faza vandalske devastacije objekata i opreme, kao i kadrovskog osiromašenja i enormnog pada broja studenata na Univerzitetu, izazvanih ratom i agresijom na Bosnu i Hercegovinu.

Ipak, i pored svih teškoća života i rada u troipogodišnjoj blokadi Sarajeva, zahvaljujući iskazanom entuzijazmu, profesionalnosti, patriotizmu i upornosti univerzitetskih nastavnika i saradnika, kao i studenata, Univerzitet u Sarajevu je očuvao kontinuitet rada i življenja, kao svojevrsni vid intelektualnog, akademskog otpora svemu onome vandalskom i anticivilizacijskom, kao svoj doprinos afirmaciji slobode i demokracije, odbrane od agresije i fašizma i afirmaciji državnosti Bosne i Hercegovine.

Od početka 1996. godine, Univerzitet u Sarajevu ulazi u fazu poslijeratne fizičke i akademske obnove i rekonstrukcije. Fizička obnova je usmjerena na rekonstrukciju devastiranih i izgradnju uništenih objekata (kroz realizaciju projekta novog Univerzitetskog kampusa), nabavu devastirane edukativne i naučne opreme i obnovu objekata studentskog standarda. Na ovom planu do danas su postignuti značajni rezultati i stvoreni su uvjeti kvalitetnijeg studija.

Akademska obnova, koja je u toku, podrazumijeva realizaciju novog koncepta organizacije i funkcije Univerziteta sukladno savremenim standardima, osavremenjavanje curriculum-a studija i edukaciju nephodnog nastavnog kadra.

Proces akademske obnove i rekonstrukcije Univerziteta potpomognut je aktivnostima Asocijacije evropskih univerziteta, Savjeta Evrope, Evropske Unije, kao i čitavog niza međunarodnih organizacija i institucija involviranih u oblast visokog obrazovanja.

Univerzitet u Sarajevu je u partnerskim odnosima sa preko četrdeset Univerziteta iz Evrope, SAD, Kanade i arapskih zemalja.

Osnovni cilj svih aktuelnih aktivnosti jeste podizanje kvaliteta studija i stvaranje savremenog Univerziteta evropske provenijencije koji će biti respektabilan reprezentant Bosne i Hercegovine na internacionalnom nivou i promotor tradicionalnih, historijskih, kulturnih, naučnihi i umjetničkih vrijednosti ovog dijela Evrope.

Univerzitet u Sarajevu je otvoren i dostupan svima onima koji žele da kao studenti, saradnici ili profesori, svojim intelektualnim i moralnim kvalitetima doprinesu razvoju edukacije, nauke i stručnosti, u definiranom ambijentu autonomije Univerziteta kao osnovne pretpostavke akademske slobode individualnog ispoljavanja i potvrđivanja sposobnosti i kvaliteta.


Univerzitet danas

Univerzitet u Sarajevu je veliki sistem, i po broju zaposlenih (1.640 nastavnika i saradnika i 893 ostalog neakademskog osoblja) i po broju studenata (sveukupno 55.000).Prema sadašnjoj organizacijskoj strukturi on je labava asocijacija velikog broja visokoškolskih ustanova s jakom pravnom osobnošću (23 fakulteta i akademija i dodatni broj drugih članica i pridruženih članica) Objekti članica i pridruženih članica Univerziteta su dislocirani po gradu, tako da bi izgradnja Kampusa Univerziteta u Sarajevu bila jedan od preduvjeta, za rješenje ovog problema. Za objekte koji bi se nalazili van Kampusa, potrebni bi bili odgovarajući građevinski i saobraćajni zahvati, kako bi se njihovo bitisanje moglo preurediti u skup od četiri ili pet prepoznatljivih policentričnih cjelina.