U prvoj polovini godine stopa inflacije porasla 4,8% - Povećan spoljnotrgovinski deficit, prihodi premašili plan

Podaci pokazuju i da je u periodu od januara do maja broj noćenja domaćih i stranih turista je iznosio 3.223.941, što predstavlja godišnji pad od 10,9%. Najveći broj noćenja stranih gostiju su ostvarili turisti iz Rusije (30,7%), Srbije (14,1%), Turske (7,9%), Njemačke (5,5%) i Ujedinjenog Kraljevstva (4,3%).

U izvještaju se navodi da tržište rada nastavlja da bilježi povoljne trendove, pa je prosječni broj zaposlenih u prvih pet mjeseci 2024. iznosio je 251,4 hiljada, i povećan je 6,5% u odnosu na isti period 2023.

- Registrovana stopa nezaposlenosti Zavoda za zapošljavanje u maju je iznosila 12,1% (pad 2,4 p.p na godišnjem nivou). Prosječna neto zarada u prvih pet mjeseci 2024. uvećana je za 6% na godišnjem nivou i iznosila je 825 EUR, dok je prosječna penzija sa obračunatim razlikama u maju iznosila 515,14 EUR, što predstavlja godišnji rast od 26,8% - stoji u dokumentu.

Prihodi budžeta u prvih pet mjeseci iznosili su 1,08 mlrd EUR ili 15,5% procijenjenog BDP-a, što je u odnosu na isti period prethodne godine više za 105,4 mil EUR ili 10,7%.

- U poređenju sa planom, prihodi budžeta prihodi su veći za 77,6 mil EUR ili 7,7%. U prvih pet mjeseci 2024, najznačajniji rast u odnosu na plan zabilježen je kod poreza na dobit pravnih lica 36,4%, poreza na dohodak fizičkih lica 30,5% i doprinosa 70%. Neznatno odstupanje u odnosu na plan bilježe prihodi po osnovu poreza na dodatu vrijednost koji su za pet mjeseci iznosili 435,1 mil EUR, što je u poređenju sa planom niže za 1,9 miliona ili 0,4% - pojašnjeno je.

Kako je naznačeno, na naplatu prihoda od poreza na dodatu vrijednost u neto iznosu uticala je ubrzana dinamika povraćaja PDV-a od strane Poreske uprave u ovoj godini. U tom kontekstu, za period januar-maj povraćaj PDV-a bio je veći za oko 45% u odnosu na posmatrani period 2023.

- Izdaci budžeta za period januar - maj ove godine iznosili su 1,05 mlrd EUR i manji su za 96,9 miliona ili 8,4% u odnosu na plan, dok su u odnosu na isti period prethodne godine veći 183,3 mil EUR, odnosno 20,7%. Najveće odstupanje je kod izdvajanja za isplatu prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja dominantno zbog povećanja minimalne penzije, transfera institucijama i značajnije kod institucija javnog zdravlja, kao i rasta izdvajanja za bruto zarade (usvajanje granskih kolektivnih ugovora kojima su povećane zarade zaposlenih u javnom sektoru u 2023). U posmatranom periodu 2024, ostvaren je suficit budžeta od 33,1 mil EUR, odnosno 0,5% procijenjenog BDP-a - piše u izvještaju.

Kako stoji u dokumentu, prema podacima CBCG, neto profit crnogorskih banaka u maju je iznosio 69,1 mil EUR, što je 22,6% više u odnosu na isti mjesec lani.

- Ukupni krediti su na kraju maja tekuće godine iznosili 4,38 mlrd EUR i ostvarili su godišnji rast od 13,4%. Krediti privredi su zabilježili rast od 8,7%, dok su krediti stanovništvu porasli 11,8% - navedeno je.

Nastavljen je trend opadanja nekvalitetnih kredita, pri čemu je u maju njihovo učešće u ukupnim kreditima iznosilo 4,6%.

- Novoodobreni krediti su u periodu od januara do maja iznosili 685,3 mil EUR i porasli su 38%, od čega su pozajmice privredi iznosile 323 mil EUR, što je rast od 34,5%. Građani su pozajmili 333,1 mil EUR, što je snažan rast od 53,5% - pokazuju podaci.

U maju 2024 zabilježen je rast ukupnih depozita od 2,8%, kada su iznosili 5,34 mlrd EUR. Prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa na novoodobrene kredite u maju je iznosila je 6,24% i bilježi godišnji pad od 0,70 p.p, čime je nastavljen trend snižavanja kamatnih stopa.

Podaci iz Makroekonomskog izvještaja pokazuju da je spoljnotrgovinski deficit za pet mjeseci povećan za 17%. Izvoz u vrijednosti od 251,5 mil EUR smanjen je za 22,4% na godišnjem nivou, generisan padom glavnih izvoznih kategorija, električne energije za 70,7% i aluminijuma za 49,5%.

- Smanjenje izvoza djelimično je ublaženo povećanjem izvoza mineralne rude boksita 95,3% - pojašnjeno je.

Uvoz roba u iznosu od 1,57 mlrd EUR povećan je za 8,2% međugodišnje. U strukturi uvoza, najviše su bili zastupljeni mašine i transportni uređaji 404,6 mil EUR (rast 17%) i prehrambeni proizvodi 286,8 mil EUR, što predstavlja rast od 4,1%.

Prema preliminarnim podacimaneto priliv stranih direktnih investicija (SDI) u prvih pet mjeseci iznosio je 214,3 mil EUR, odnosno 9,7% više u odnosu na isti period 2023.

- Ukupan priliv SDI iznosio je 364,8 mil EUR i bilježi rast od 0,2%, što je rezultat povećanog ulaganja u kompanije i banke i interkompanijski dug, za 15,5% i 15,7% respektivno, uz pad odliva SDI za 10,8% - navedeno je.

Investicije u nekretnine su zabilježile blagi pad od 0,7%.

Ukupan odliv SDI za pet mjeseci 2024, iznosio je 150,5 mil EUR.

- U ukupnom prilivu SDI najveće učešće su imale Srbija sa 60,1 mil EUR, Ruska Federacija sa 54 miliona i Turska sa 41,2 mil EUR, što čini 42,6% ukupnog priliva - zaključuje se u mjesečnom Makroekonomskom izvještaju.