Rast proizvodnje i prodaje građevinskog materijala prvi put posle osam godina - U Srbiji sve manje školovanih zidara

Posle višegodišnjeg pada, prvi put od 2008. godine u 2016. zabeležen je rast proizvodnje i prodaje građevinskog materijala. Proizvođači građevinskog materijala, koji su prethodnih godina radili sa polovinom kapaciteta, sve su uposleniji, i to zahvaljujući povećanom izvozu. Međutim, upozoravaju da ih i dalje ugrožava nelegalna konkurencija, a u resornom sindikatu navode da su među najmanje plaćenim radnicima u Evropi.

Od oko 100 ciglana, koliko ih je nekad bilo u Srbiji, ostalo je desetak. Pre deceniju bilo je 7.000 zaposlenih u industriji građevinskog materijala, a sada ih je oko 2.000.

- Opstali su samo najjači, kad pada tražnja počinju da rade ispod cene koštanja i jedan po jedan propada. Naravno da se radi i na crno - kaže Momčilo Radojčin, generalni direktor Industrije građevinskog materijala Novi Bečej.

- Moram da naglasim da je vrlo prisutno raslojavanje tržišta, traže se najskuplji proizvodi i traže se najjeftiniji. Može se videti da je i uvoz porastao - kaže Petar Miljković iz Zorka keramike u Šapcu.

Opastaju, kako kažu, zahvaljujući izvozu od 60% proizvodnje.

- Najveća tržišta su nam Albanija, Bugarska, Rumunija. Ono što je značajno je da je u prethodnoj godini povećan broj izdatih građevinskih dozvola, što je značajno, jer se naš materijal upotrebljava u individualnoj stambenoj gradnji i za adaptaciju - kaže Slavica Živković, sekretarica Udruženja proizvođača građevinskog materijala.

Vrednost izvedenih građevinskih radova u prošloj godini veća je 5% nego 2015. godine. Za trećinu je više novih ugovora i izdatih dozvola. Najviše se gradi u Beogradu, Novom Sadu i na Zlatiboru.

- Mi smo prošle godine imali veliko učešće nelegalne gradnje, koje se ogleda u prodaji građevinskog materijala, ali se statistički kao broj izgrađenih stanova ne vidi. Taj trend se nastavio nešto manjim tempom i ove godine. Ljudi neprincipijelno koriste da završe, čak i započnu nove objekte, koriste uslove legalizacije - kaže Aca Popović, iz Odbora za građevinu Privredne komore Srbije.

U građevini radi 12% zaposlenih u Srbiji. Četvrtina zaposlenih su sezonski građevinci.

- Nema dovoljno radnika za građevinarstvo u Srbiji i često se dovode podizvođači, nalaze radnike bukvalno po ulicama koji su potpuno neobučenio za rad u građevinarstvu. Često se primaju plate na crno, tako da je to hleb sa sedam kora - navodi Saša Torlaković, predsednik Sindikata radnika građevinarstva i industrije građevinskog materijala Srbije.

Prema najavama resornog ministarstva, vrednost građevinskih radova na kojima mogu da rade domaće firme u naredne dve godine je 970 mil EUR. Međutim, sudeći po podacima, uskoro neće imati školovanih zidara. Ove godine, u celoj zemlji, upisano je svega 10 učenika koji uče za zidara.