Knjaževac najavio izgradnju kogenerativnog postrojenja - U planu korišćenje 24.000 tona šumske biomase godišnje

Opština Knjaževac planira novi projekat u vezi sa korišćenjem obnovljivih izvora energije. Plan im je da u lokalnoj toplani zamene kotlove na čvrsto gorivo i mazut kotlovima na biomasu i izgrade takozvano kogenerativno postrojenje, koje bi proizvodilo električnu energiju snage oko dva megavata. S druge strane, ova kombinovana elektrana stvarala bi toplotnu energiju dovoljnu za funkcionisanje čitave gradske toplane, te bi se čitav grad grejao na šumsku biomasu. Ono što je karakteristično, jeste i da bi se pokrenulo prikupljanje šumskog otpada.

Prema rečima predsednika opštine Milana Đokića, izgradnjom ove bioelektrane bili bi obezbeđeni izvori prihoda za opštinski budžet, a korisnicima daljinskog sistema grejanja omogućena ista, pa čak i niža cena usluge. Na sednici opštinskog veća krajem januara 2017. godine navedeno je da će Knjaževac novi projekat kandidovati u okviru pete faze programa "Rehabilitacija sistema daljinskog grejanja u Srbiji".

Inače, u okviru četvrte faze ovog programa JKP Novosadska toplana je pre nepunih godinu dana, u aprilu 2016, završila izgradnju kogenerativnog postrojenja instalisane snage 9,9MW, a ovaj projekat bio je vredan 6,24 mil EUR.

Planiran potpuni prelazak na biomasu

Trenutno JKP Toplana u Knjaževcu raspolaže sa dva izvora za proizvodnju toplotne energije, koji koriste različite energente. Toplotni izvor "Mini toplana" koristi kombinovano mazut i ogrevno drvo, a toplotni izvor "Vojne bašte" koristi čvrsto gorivo - drvo i ugalj.

Kako za eKapiju kažu u Opštini Knjaževac, delatnost proizvodnje i distribucije toplotne energije trebalo bi u narednom periodu da se razvija u pravcu stopostotne upotrebe biomase šumskog porekla, uz istovremenu proizvodnju električne i toplotne energije, za šta je osnovni preduslov izgradnja nove energane opremljene kogenerativnim postrojenjima.

- Toplana je 2009. godine napravila program rehabilitacije sistema daljinskog grejanja u Knjaževcu, koji je kao dugoročnu meru predvideo prelazak na biomasu šumskog porekla. Sredstvima USAID-a i HellenicAID-a, za koja je preduzeće konkurisalo svojim programom, 2010. godine izrađena je prva studija o raspoloživosti biomase na samoj teritoriji opštine, iz koje se nedvosmisleno vidi da biomase šumskog porekla ima u izobilju. Sledeća studija izvodljivosti, koja je 2014. godine, posle konkurisanja toplane, izrađena bespovratnim sredstvima KfW banke, potvrdila je da je strategija supstitucije mazuta biomasom šumskog porekla i istovremena proizvodnja i električne i toplotne energije potpuno ispravna i održiva - navode iz knjaževačke opštine.

U razgovoru za naš portal predstavnici opštinske vlasti podsećaju da je planirano, na bazi pomenute studije, da u narednom periodu bude izgrađena energana sa kogenerativnim postrojenjima koja će proizvoditi 2,3 MW električne energije i 5,9 MW toplotne energije. Postrojenja će raditi u takozvanom kondenzacijskom režimu, gde bi proizvodnja zavisila od potrebe za toplotnom energijom.

- To znači da bi u početku radila sezonski, dok ima potrebe za grejanjem korisnika usluge, a kasnije bi, ukoliko se izgradnjom nekih novih kapaciteta pojavi potreba za električnom energijom, radila i u letnjem periodu - na primer, za snabdevanje fabrike peleta. Period rada tada bi bio produžen. Ukupno će se na godišnjem nivou proizvoditi oko 18,10 GWh električne energije i oko 10,25 GWh toplotne energije - objašnjavaju iz opštine Knjaževac i napominju da je za ovakav obim proizvodnje na godišnjem nivou potrebno obezbediti 24.000 tona biomase šumskog porekla, što predstavlja 56% ukupnog godišnjeg prirasta.

Realizacijom ovog projekta stvorili bi se uslovi za direktno zapošljavanje 15 radnika, a indirektno bi se omogućilo da na stotine stanovnika Knjaževca radi na prikupljanju biomase šumskog porekla, kojoj pripada i šumski otpad koji do sada nije sakupljan.

- Knjaževčani bi na ovaj način dobili jeftinije grejanje, a toplana bi stvorila mogućnost za proširenje i priključenje novih korisnika, popravila svoju poslovnu sposobnost i svoje poslovanje učinila stabilnijim i održivim - zaključuju iz opštine Knjaževac u razgovoru za eKapiju.

Padinska Skela dobija kombinovanu elektranu-toplanu do 2018. godine

Dobar primer korišćenja OIE za kogenerativna postrojenja je i projekat iz Padinske Skele.

Tamo se gradi jedna od prvih kombinovanih elektrana-toplana na biomasu, a u januaru 2017. godine potpisan je aneks ugovora između Ministarstva energetike, Grada Beograda i Ambasade Švajcarske, kojim su obezbeđena dodatna sredstva Vlade Švajcarske u iznosu od 1,2 mil EUR i 500.000 švajcarskih franaka. Ova sredstva omogućavaju izgradnju CHP postrojenja (Combined Heat and Power), što predstavlja jednu od tri faze projekta ukupne vrednosti veće od 10 mil EUR, a čiji se završetak očekuje do 2018. godine.

Realizacija projekta, koji je u startu bio vredan 7,9 mil EUR, počela je u septembru 2014. godine. Električna energija proizvedena u ovoj elektrani biće isporučena EPS snabdevanju, kao javnom snabdevaču, dok će toplotna energija biti iskorišćena za grejanje škole Olga Petrov i bolnice Dr Laza Lazarević u Padinskoj Skeli, kao i za grejanje dva plastenika PKB-a, ukupne površine dva hektara.

Iako u Opštini Knjaževac zasad nisu mogli da govore o visni planiranog ulaganja, nema sumnje da je u pitanju višemilionska investicija.

Marko Andrejić