Hoće li komunalni otpad uskoro grejati Beograđane - U toku pripreme za izgradnju toplovoda od deponije Vinča do toplana Konjarnik i Zvezdara

Jedan od najvećih projekata javno-privatnog partnerstva u Beogradu - uređenje deponije u Vinči, konačno bi mogao da dobije epilog, posle višegodišnjeg iščekivanja. Prema poslednjim informacijama koje stižu od gradskih vlasti, izbor privatnog partnera je pri kraju, a u fotofiniš su ušle četiri kompanije. Investicija, koja podrazumeva uređenje deponije, izgradnju postrojenja za preradu otpada, odnosno proizvodnju struje i toplotne energije, meri se stotinama milliona evra.

Grad u međuvremenu priprema neophodnu urbanističku dokumentaciju. U toku je rani javni uvid u Plan detaljne regulacije za izgradnju toplovodne mreže od sanitarne deponije u Vinči do toplana Konjarnik i Mirijevo (gradske opštine Grocka i Zvezdara), koji obuhvata površinu od oko 8,4 hektara.

U Beogradu dnevno bude sakupljeno i izneto 1.528 tona smeća, što je 557.720 tona godišnje. Njegova prosečna toplotna vrednost je oko 8 MJ/kg. Očekivanja su da će ove brojke rasti i da će u 2024. godini količina otpada na godišnjem nivou biti 615.755 tona. U pitanju je ogroman, neiskorišćeni resurs, čija će se vrednost pokazati tek nakon očekivane gradnje postrojenja za korišćenje deponijskog gasa.

Plan je da kogenerativno postrojenje, koje će koristiti gorivo iz otpada (RDF - refuse derived fuel), bude kapaciteta 150.000 do 200.000t RDF godišnje, prosečne toplotne moći 16.000 kJ/kg RDF. Toplotna energija biće korišćena za sistem daljinskog grejanja u sistemu Beogradskih elektrana, dok će električna energija biti sprovedena u postojeći elektrodistributivni sistem u Beogradu.

Cilj izrade PDR za gradnju mreže od deponije do TO Konjarnik i TO Mirijevo, jeste regulacija toplovoda i objekata pumpne stanice, kao i omogućavanje izdavanja lokacijskih i građevinskih dozvola za sve planirane objekte i vodove. Obuhvačeni su sledeći koridori: 1- toplovod od sanitarne deponije duž Smederevskog puta i kroz naselje Mali Mokri Lug do TO Konjarnik; 2 - toplovod od sanitarne deponije kroz zelene površine do naselja Mirijevo i kroz naselje do toplane Mirijevo; 3 - toplovod koji vezuje mrežu Mirijevo i Mali Mokri Lug.

Sagledane su sve varijante toplovodne mreže, koje bi povezale kogenerativno postrojenje u Vinči i toplane Konjarnik i Mirijevo.

Trasa od deponije do TO Konjarnik, planirana je duž ulica Smederevski put i Bulevar kralja Aleksandra, zatim kroz naselje Mali Mokri Lug ulicama 20. Oktobra, Pavla Vasića, Hazardska, Prvomajska, Živka Davidovića, Rebeke Vest, Mirka Sandića do toplane. Ovaj deo trase se većim delom planira kroz postojeće saobraćajnice, a delimično i u zelenom pojasu Smederevskog puta (na mestima gde je to moguće), da bi se obezbedila jednostavnija i sigurnija izgradnja i eksploatacija.

Topolovod od sanitarne deponije do naselja Mirijevo, ići će kroz zelene i poljoprivredne površine, a kroz naselje do toplane ulicama Mihaila Bulgakova i Rableovom.

Deo koji će povezati mirijevsku mrežu i naselje Mali Mokri Lug, planiran je od Rableove duž Matice srpske, a zatim se jedan krak račva ulicama Mirijevska i Živka Davidovića do Hazardske ulice, a drugi duž Pirandelove ulice do Smederevskog puta.

Korišćenjem komunalnog otpada, jednog od najvećih energetskih potencijala obnovljivih izvora energije na teritoriji Beograda, postiglo bi se pouzdano i ekonomično grejanje, zatim zamena uvoznih goriva domaćim, a na kraju i smanjenje stepena zagađivanja životne sredine.

Do 2030. godine 8,36% struje u Beogradu iz OIE

- OIE su i dalje skuplji od klasičnih izvora, kako zbog dodatnih troškova za njihovu promenu i korišćenje (biomasa, komunalni otpad), tako i zbog cene modernih visokih tehnologija (foto-naponsko pretvaranje sunčeve energije u električnu). Procenjeno učešće OIE u ukupnom energetskom potencijalu Beograda u periodu do 2030. godine kreće se oko 8,36%. Za razvoj i korišćenje obnovljivih izvora energije (OIE) daje se podsticaj potencijalnim investitorima, uz preduslov usvajanja zakonske regulative, naročito podzakonskih akata, koja bi preciznije odredila način izgradnje ovakvih vrsta objekata i postrojenja - navodi se u Planu detaljne regulacije.

Prema Generalnom urbanističkom planu Beograda sledi rešavanje toplifikacije Beograda, jer se očekuje znatan rast ukupne potrošnje toplotne energije iz sistema daljinskog grejanja - usled povećanja broja korisnika, te zbog uštede goriva i očuvanja i unapređenja kvaliteta životne sredine, povećanja komfora i kvaliteta stanovanja i planirane izgradnje.

Shodno ovim planovima predviđeno je inoviranje postojećih rešenja daljinskog grejanja JKP Beogradske elektrane, tako da sistem bude fleksibilan i prilagođen na očekivane značajne promene u oblasti potrošnje toplotne energije (povećanje energetske efikasnosti objekata uz primenu Direktive EU, liberalizacija tržišta toplotne energije i druge) i u oblasti njene proizvodnje (diversifikacija izvora, sticanje statusa povlašćenih proizvođača kogeneracije i dr.).

To znači da bi TO Konjarnik povećala proizvodni kapaciteti za 70 MW, na ukupno 302 MW, dok toplovodna mreža treba da bude proširena izgradnjom magistrale, kojom će se povezati TO Mirijevo sa TO Konjarnik.

- Povezivanje grejnih područja stvaranjem reverzibilnosti u snabdevanju toplotom je već započeti proces, gde su do sada ostvarene veze između tri najveća grejna područja - Novi Beograd, Dunav i Konjarnik. Povezivanjem grejnih područja omogućava se ravnomernije korišćenje proizvodnih kapaciteta, prvenstveno korišćenje energetski najefikasnijih proizvodnih kapaciteta, bolja usklađenost između izgradnje novih proizvodnih kapaciteta i porasta konzuma, a povećava se i sigurnost snabdevanja - navodi se u Planu detaljne regulacije.

Plan detaljne regulacije ovog područja je na javnom uvidu od 27. marta do 10. aprila 2017. godine u prostorijama Gradske uprave Beograd i u Gradskoj opštini Grocka, a detalje možete pogledati i u pdf fajlu.