Nova dijagnostika plućne fibroze samo u anesteziji - I u Srbiji značajna primena kriobiopsije

Oboleli od plućne fibroze nepoznatog uzroka i u Srbiji se od prošle godine leče sa dva najsavremenija leka, koji su se za deceniju primene u svetu pokazali veoma efikasnim. Osim toga, od prošle godine kod nas se u otkrivanju ove teške bolesti primenjuje i kriobiopsija, bronhološka metoda, koju zasada radi samo jedan stručnjak.

U razgovoru za Novosti profesorka dr Violeta Mihailović Vučinić, pulomolog, direktorka Klinike za pulmologiju Kliničkog centra Srbije, kaže da se procenjuje da u Srbiji ima od 150 do 200 obolelih od idiopatske plućne fibroze i da je upravo za njih učinjen ogroman pomak u terapiji, kao i u pravilnom dijagnostikovanju bolesti.

- Terapija koja se primenjivala do pojave nova dva leka nije imala gotovo nikakav učinak i pacijentima je stanje uglavnom bivalo nepromenjeno. Novi lekovi daju rezultate u lečenju. Jedan se primenjuje kod lakše do srednje teške forme fibroze, dok je drugi namenjen za srednje tešku i tešku formu bolesti.

Osim toga, značajna je i primena kriobiopsije.

- Do pre samo neku godinu svest o postajanju idiopatske plućne fibroze među lekarima je bila vrlo mala i uglavnom su pacijentima sa simptomima ove bolesti pripisivane dijagnoze poput hronične opstruktivne bolesti pluća ili su upućivani na mnogobrojne kardiološke preglede. Sada, primenom kriobiopsije iz pacijentovih pluća uzima se uzorak tkiva i nepogrešivo se utvrđuju promene koje su prisutne na plućnom tkivu.

Profesorka Mihailović Vučinić kaže da se kriobiopsija ne radi svakom pacijentu ako se sumnja da boluje od plućne fibroze.

- Ova metoda može da se primeni kod pacijenata koji su u zadovoljavajućem zdravstvenom stanju i mogu da podnesu uvođenje u totalnu anesteziju. Isto važi i za takozvanu otvorenu biopsiju, hiruršku metodu koja podrazumeva otvaranje grudnog koša. Nažalost, nije mali broj pacijenata kod kojih je usled bolesti disajna funkcija ozbiljno narušena i zbog toga ne mogu da budu podvrgnuti tako invazivnom ispitivanju.

Sagovornica Novosti objašnjava da se odluka o dijagnozi uvek donosi konzilijarno. Ukoliko nema histopatološkog nalaza obavezna je spirometrija kojom se utvrđuje disajna funkcija, kao i snimanje pluća skenerom visoke rezolucije koji tačno snima promene na plućima koje su karakteristične za plućnu fibrozu.

- Fibrozirajuće promene znače da se tkivo pluća pretvara u ožiljno, steže se i na kraju se gube alveolarni prostori u plućima, zbog čega propada disajna funkcija. Kod idiopatske plućne fibroze, dakle kada je bolest nastala iz nepoznatog razloga, fibroziranje tkiva ne može da se vrati. Ide progresivno i trajno, a simptomatologija je vrlo teška.

Reč je o vrlo upornom suvom kašlju zbog koga pacijenti ponekada ne mogu ni da pričaju.

- Imaju otežano disanje, a u fazama nedostatka vazduha i umor i malaksalost, čak i kad se hoda po ravnom. Zbog dramatično narušene disajne funkcije oni često gube na telesnoj težini jer im je apetit slab. Skloni su čestim infekcijama pluća, zbog čega je prisutna temperatura i vrlo produktivan kašalj. Zbog toga moraju da piju i antibiotike.

Idiopatska plućna fibroza je bolest nepoznatog uzroka od koje uglavnom obolevaju ljudi posle 45. godine. Vrlo retko, a to znači kod nešto manje od pet odsto pacijenata, ova bolest može da se ispolji u ranijim godinama i tada je genetski uslovljena.

- Poznati uzroci koji dovode do pojave izvesnog stepena plućne fibroze su primena citostatika i pojedinih kardioloških lekova, primena zračne terapije, a u riziku su osobe koje se bave uzgajanjem pečuraka, ptica ili rade u tekstilnoj industriji. Srećom, u slučaju poznatih uzroka koji dovode do stvaranja ožiljnog tkiva na plućima, ove promene mogu da se leče i da se tkivo vrati na staro.

Idiopatska plućna fibroza je samo jedna od intersticijskih bolesti pluća, ali je najčešća.

- Govoreći u brojkama, 35% intersticijskih bolesti čine one koje su poznatog uzorka, a 65% čine idiopatske, među njima 55% otpada na idiopatsku plućnu fibrozu - navodi dr Violeta Mihailović Vučinić.