Zrenjanin prvi grad u Srbiji koji dobija spomen-obeležje "Kamen spoticanja" - Sećanje na žrtve Holokausta

Zrenjanin je prvi grad u Srbiji u kom će biti podignuto spomen-obeležje "Stolperstein - Kamen spoticanja", u znak sećanja one koji su postali žrtve Holokausta.

Po uzoru na više evropskih zemalja, u kojima je postavljen veći broj takvih obeležja, u Zrenjaninu će "Kamen spoticanja" biti posvećen jevrejskim porodicama Elek, Ekštajn, Kunstler, Đarfaš i Ivanji i nalaziće se na pet lokacija širom grada, na kojima su stanovali pripadnici tih porodica, navodi se na sajtu Grada Zrenjanina.

Inicijativu za podizanje spomen-obeležja podnela je Jevrejska opština Zrenjanin, a saglasnost na predlog dalo je i Ministarstvo kulture i informisanja.

Autorsko delo Nemca Gintera Demniga predstavlja mali kamen veličine 96 x 96 i visine 100 milimetara, koji se postavlja na pločnik ulice i na kom je naznačeno da je na toj lokaciji živela žrtva nacizma i navedeno njeno ime i prezime.

Demnigova ideja personalizacije kamenova spoticanja bila je da se žrtvama Holokausta, koje su u koncentracionim logorima bile degradirane i svedene na običan broj, vrati identitet. Postavljanje na pločnike ima za cilj da se prolaznici, saginjanjem i čitanjem imena i teksta na kamenu, simbolično poklone žrtvama nacističkog terora.

Gde će biti postavljen "Kamen spoticanja"?

"Kamen spoticanja" za prve žrtve fašizma u Zrenjaninu, porodicu Elek, biće postavljen na adresi Petra Drapšina 15, ispred objekta u sklopu nekadašnje Fabrike šećera, sada Bio-ekološkog centra. U Ulici kralja Aleksandra I Karađorđevića 39, ispred jednospratne stambene zgrade sa lokalom, postaviće se kamen za porodicu Ekštajn, a za porodicu Kunstler na adresi Svetosavska 31, ispred stambene zgrade u kojoj je danas Dom zdravlja "Boško Vrebalov". Za porodicu Đarfaš biće na Keju 2. oktobra 17, ispred današnje zgrade MZ "Mala Amerika" i za porodicu Ivanji u Ulici kralja Aleksandra I Karađorđevića 47, ispred zgrade u kojoj se nalazi Centralna apoteka.

Nestala gotovo celokupna tadašnja jevrejska populacija

Petrovgradski - zrenjaninski Jevreji doživeli su pogrom u prvoj ratnoj godini, kada je u samo jednom danu, 18. avgusta 1941. godine nestala gotovo celokupna tadašnja jevrejska populacija Zrenjanina. Više od 1.200 Jevreja odvedeni su u Beograd i zatvoreni u Topovske šupe i logor Sajmište, odakle su sistematski vođeni na streljanje u Jajince i ledinu pored sela Jabuka, nadomak Pančeva.

Godine 1941. do temelja je srušena velelepna sinagoga, podignuta 1896. godine, jedna od najlepših građevina u Zrenjaninu.