Prijava

Moja eKapija

Kontakt

Početna

Vesti

Ovde je pre više milenijuma nikla prva evropska civilizacija - Koje turističke potencijale krije Grocka na Dunavu?

Izvor: eKapija

Četvrtak, 11.06.2020.

10:22

Komentari

Podeli

(Foto: Shutterstock/Milos Banda)

Grocka na Dunavu, teritorija je na kojoj je prve više milenijuma nikla prva evropska civilizacija - čuvena vinčanska kultura. Ova beogradska opština udaljena od centra Beograda svega 25 km s razlogom u savremeno doba nosi naziv "Mala Kalifornija". Kako se navodi na satu Turističke organizacije Beograda, Grocka je omiljena destinacija nadomak Beograda za ljubitelje reke i prirode.

Grocka je opština sa najstarijim spomenicima kulture i ansamblom veoma značajnih spomenika i lokaliteta. Na obali Dunava nalaze se domaći restorani i splavovi gde se uz povoljne cene i kvalitetnu uslugu može gastronomski upotpuniti poseta lepoj varošici.

Maršruta koju predlažu iz TO Beograd je: Arheološko nalazište u Vinči, Rančićeva kuća u Grockoj, ambijentalna celina Gročanska čaršija, Legat dr Aleksandra Kostića – GO Grocka, Kasno rimska grobnica u Brestoviku, manastir Rajinovac u Begaljici, vidikovac restorana Vinogradi na Aginom brdu u Grockoj, Konjički klub Urban Cowboy u Grockoj, Ogledno dobro Radmilovac u Vinči, Organska vinarija Plavinci.

Arheološko nalazište Belo brdo u Vinči

Uz vođenje kustosa Muzeja grada Beograda, arheologa Dragana Jankovića, izletnici će se upoznati sa nastankom prve evropske civilizacije sa sedištem u Vinči i zaštićenim lokalitetom od izuzetnog značaja za Srbiju.

Arheološki lokalitet Belo brdo svoje ime je dobio po svetloj boji lesne terase na kojoj se nalazi, na samoj desnoj obali Dunava. Vinča je jedan od najznačajnijih neolitskih lokaliteta, a pronađeni ostaci predstavljaju najveću praistorijsku naseobinu u Srbiji i prvu evropsku civilizaciju koja je trajala preko hiljadu godina. U nataloženim praslojevima nađeno je oruđe, posuđe i predmete svakodnevne namene, čuvene vinčanske antropomorfne i zoomorfne figurine, nakit i bezbroj drugih nalaza. Postoji mogućnost kupovine suvenira sa motivima vinčanskih figurina.

Gročanska čaršija

Glavna ulica u Grockoj je svedočanstvo jednog vremena i značajno dostignuće narodnog neimarstva, danas zaštićena prostorna kulturno-istorijska celina od velikog značaja za Srbiju. Oduvek glavna ulica, ujedno je i najstarija ulica u Grockoj, a prema svom značaju, Gročanska čaršija u rangu je Kosančićevog venca u Beogradu i starog jezgra Zemuna.

Značajniji sačuvani objekti u okviru zaštićene ambijentalne celine su Apostolovićeva kuća iz sredine 18. veka, Nišlićeva kuća i Savića mehana s početka 19. veka, kao i vizuelno dominantna crkva Sv. Trojice, podignuta 1883. godine na temeljima starijeg sakralnog objekta iz 1828. godine, građenog podrškom kneza Miloša Obrenovića.

Ulaz u Gročansku čaršiju obeležava i spomenik Iliji Garašaninu, čuvenom državniku i znamenitom Gročaninu, rad vajara Nikole Koke Jankovića, dok njen drugi kraj krasi bronzana skulptura Gročanke devojke, sa korpom voća preko ruke, rad vajara Zorana Ivanovića.

Izgled Grocke krasi crkva Svete Trojice koja je podignuta 1883. godine na temeljima starije crkve iz 1828 godine. Dok prvi zapisi o postojanju crkve u Grockoj potiču iz 1823. godine, kada se pominje crkva od pletera, kasniji zapisi potvrđuju postojanje crkve čiju je kompletnu obnovu 1828. godine na zahtev Gročana pomogao knez Miloš Obrenović. U osnovi i obradi fasada, crkva je izvedena u klasicističkom duhu. Klasicistički ikonostas krase ikone iz 1884. godine slikara i živopisca Nikole Markovića.

Rančićeva kuća

Rančićeva kuća u Grockoj beleži više od dva veka trajanja i preko četiri decenije kulturne namene, a svakom posetiocu daruje nezaboravnu atmosferu svog vanvremenskog sklada i spokoja. Ime je dobila po porodici Rančić kojoj je gotovo dva veka pripadala.

Građena od materijala sa podneblja bez ijednog eksera, širokih streha, sa drvenim doksatom i krovom od ćeramide, dragocen je primerak očuvanog narodnog neimarstva.

Kuća je 1966. godine zaštićena kao kulturno dobro od velikog značaja za Srbiju. Bila je "domaćin" Zavičajnom muzeju Grocke, a od 2006. je sedište ustanove Centar za kulturu Grocka, koja je danas institucija kulture gradske opštine Grocka. Postoji mogućnost kupovine brošura o Grockoj, suvenira i razglednica.

Kasno rimska grobnica u Brestoviku

Brestovik je naselje jugoistočno od varoši Grocke, u neposrednoj blizini Dunava, a ime mu je nadenuo još knez Miloš Obrenović po nekadašnjim zasadima brestova. Sem po živopisnim pejzažima pod voćnjacima i vinogradima, Brestovik je čuven po antičkoj grobnici iz III veka, jednom od najdragocenijih spomenika iz antičkog perioda u Srbiji, očuvanoj u toj meri da u nju može da se uđe.

Antički mauzolej je pripadao vlastelinskoj rimskoj porodici. Nalazi se na privatnom imanju, neposredno ispod hrišćanskog groblja. I danas je dostupna posetiocima. kao spomenik kulture od velikog značaja za Republiku Srbiju.

Manastir Rajinovac u Begaljici

Manastir Rajinovac sa crkvom Rođenja Presvete Bogorodice nalazi se na 30 km od Beograda, u naselju Begaljica opštine Grocka. Prvo pisano pominjanje manastira Sv. Rajko datira još iz 16. veka.

Legenda kaže da je nekad davno u Begaljici služio momak po imenu Raja, koga su ubili i opljačkali gazdini sinovi. Da bi okajao grehe svoje dece, gazda je podigao malu drvenu crkvu - u narodu se govorilo da je crkvu podigao Rajin novac, te se ona otud i danas zove Rajinovac.

Izvor kraj kojeg je Raja ubijen postoji i danas, i veruje se da ima isceliteljske moći. Manastir je nadaleko čuven i po ikoni Presvete Bogorodice Rajinovačke koja, kako se veruje, pomaže mnogima da dobiju potomstvo. Manastir je aktivan i u njemu žive monahinje. Ovde postoji mogućnost kupovine razglednica, brojanica i manastirskog suvenir-programa.

Vinogradi – čuveni restoran sa izuzetnim pogledom

Restoran Vinogradi na Aginom brdu u Grockoj koji je u staroj Jugoslaviji bio stecište umetničke elite i stranih delegacija, a svojim panoramama i gastronomskim jelovnikom ponovo privlači brojne posetioce. I lista gostiju svedoči o važnosti gročanskih Vinograda.

Počev od jugoslovenskog predsednika Tita, ovde su se okupljali zvaničnici evropskih zemalja, ambasadori, glumci poput Sofije Loren, književnici, umetnici...

Jedinstven ambijent restorana bio je i scenografija za kultne serije i filmove sa doajenima domaće scene.

Čuvena panorama obuhvata zasade vinograda po kojima nosi naziv, tok reke Dunav i pitome rečne ade, brežuljke i krovove Grocke, a pogled dopire do Pančeva i Fruške gore, smederevske tvrđave, vršačkih vinograda i rumunskih Karpata.

Ostale su zabeležene reči kosmonauta Nila Amstronga kako je "odavde lepši pogled nego sa Meseca". Restoran je smešten na brdu iznad same Gročanske čaršije, a od centra Beograda udaljen je 27 km. Poznat je i po zaštićenom arheološkom lokalitetu Agino brdo na koje neposredno gleda.

Konjički klub Urban Cowboy u Grockoj

U Konjičkom klubu goste dočekuje domaćin Nenad Paunić. Konjički klub Urban kauboj u Grockoj je priča o dugogodišnjoj ljubavi i strasti prema konjima, koje stara gročanska familija Paunić gaji decenijama. Današnji konjički klub porodice Paunić je otvoren za sve ljubitelje konjičkog sporta i jahanja.

Sa svojih 10 do 12 konja i tri fijakera, rado je viđen učesnik na manifestacijama i svečanostima, ali se prvenstveno usmerio na obuku, dresuru konja i vestern jahanje, uz obavezan odlazak u prirodu.

Ogledno dobro Poljoprivrednog fakulteta Radmilovac

Ogledno dobro je jedinica Poljoprivrednog fakulteta Univerziteta u Beogradu koja u saradnji sa opštinom Grocka, na čijoj se teritoriji nalazi, promoviše terene Gročanskog vinogorja. Radmilovac poseduje stare, autohtone sorte voća i raspolaže jedinstvenim kolekcionim zasadima jabuke, breskve, kajsije, trešnje, višnje i vinove loze.

Ogledno dobro ima izvanredne sadržaje za porodični turizam: Centar za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju "Mali Dunav". Posetioci mogu da posete akvarijum sa dunavskim vrstama riba, malu vodenu botaničku baštu, alasku kolibu – muzej ribarstva, kuću na vodi – sojenicu, "Selo praistorijskog ribara" - kuće lepenske i vinčanske kulture, ostrvo evolucije, da okušaju sreću u ribolovu, plove "Malim Dunavom", upoznaju se sa naučnim eksperimentima iz oblasti ribarstva i hidrobiologije... Prizore upotpunjuju lokvanji, kornjače, mini-zoo vrt i brižljivo negovan ambijent.

Spomen– kosturnica u Ritopeku

Komemorativni spomenik sa spomen– kosturnicom podignut je u Ritopeku 1946. godine. Posvećen je borcima savezničke Crvene armije i Narodno-oslobodilačke vojske koji su u II svetskom ratu poginuli u bitkama za oslobođenje Ritopeka i Beograda.

Prema svojim obeležjima i nameni, jedinstven je na teritoriji čitave Srbije i kao takav je upisano kulturno dobro – spomenik kulture. Projekat spomenika uradio je arhitekta Momčilo Belobrk, a reljefe arhitekta Branko Krstić.

Spomenik je osmišljen kao naglašena vertikala na uzvišenju pokraj Dunava, ukupne visine 12 m, kako bi mogao da se sagledava i sa veće udaljenosti. Visina spomenika simbolizuje 12 dugih dana tokom oktobra meseca 1944. godine kada su vođene krvave borbe za oslobođenje od okupatora na ovom području. Posmrtni ostaci pripadnika Crvene armije iz Spomen–kosturnice u Ritopeku premešteni su na Groblje oslobodilaca Beograda, gde se i danas nalaze.

U šumi Petronjak naselja Dražanj nalazi se još jedno spomen-obeležje narodno-oslobodilačkim borbama u II svetskom ratu. Spomenik obeležava mesto prvog organizovanog narodnog otpora, na kome je u septembru mesecu 1941. godine tek formirana Smederevsko-gročanska četa Kosmajskog partizanskog odreda započela oružanu borbu sa okupatorom.

Legat dr Aleksandra Kostića – GO Grocka

Stalna postavka se nalazi u adaptiranoj biblioteci Ilija Garašanin u Grockoj, u srcu stare varoši kraj Dunava i zaštićene ambijentalne celine Gročanska čaršija. Dragoceni legat iz nekadašnjeg Zavičajnog muzeja Grocke u Rančićevoj kući je nakon dve decenije ponovo dostupan publici. Bogata zbirka obuhvata arheološke i paleontološke nalaze iz Grocke, uz lične predmete koji su poklon Vojislava Vokija Kostića, profesorovog sina.

Dr Kostić je 1932. godine gradeći letnjikovac otkrio bogato arheološko nalazište u Dubočaju, i svoje nalaze ostavio Grockoj "kao podsticaj za dalja istraživanja".

Dr Aleksandar Kostić (1893–1983) bio je jedan od osnivača, prvih profesora i dekan (1936–1939) Medicinskog fakulteta u Beogradu – osnivač Instituta za histologiju i embriologiju, osnivač Veterinarskog (1938) i Farmaceutskog fakulteta (1939), autor brojnih udžbenika.

Francuski predsednik ga je 1940. godine odlikovao Legijom časti zbog doprinosa nauci. Današnji Institut za histologiju i embriologiju u Beogradu nosi ime Aleksandar Đ. Kostić.

Organska vinarija Plavinci

Na sunčanim padinama Grocke gleda ka reci Dunav. Uz panoramski užitak, grožđe od koga se prave vina Plavinci je serifikovano kao organsko. Korišćenjem tradicionalnih metoda i najnovijih naučnih saznanja proizvodi kvalitetno vino bez ikakvih štetnih dodataka, idući korak dalje od zvaničnih zahteva za sertifikaciju u organskoj proizvodnji: Bez prskanja, bez đubrenja, bez obrade tla, prostor ispod čokota se ručno obrađuje motikama.

Firme:

Turistička organizacija Beograda

Gradska opština Grocka

Muzej grada Beograda

Poljoprivredni fakultet Beograd

Medicinski fakultet Beograd

Fakultet veterinarske medicine

Farmaceutski fakultet Univerziteta u Beogradu

Tagovi:

Centar za kulturu Grocka

Zavičajni muzej Grocke

Institut za histologiju i embriologiju

biblioteka Ilija Garašanin

Dragan Janković

Nenad Paunić

Arheološko nalazište u Vinči

Arheološko nalazište

Belo brdo

Rančićeva kuća u Grockoj

Rančićeva kuća

Gročanska čaršija

Legat dr Aleksandra Kostića GO Grocka

Legat dr Aleksandra Kostića

Kasno rimska grobnica u Brestoviku

rimska grobnica

Brestovik

manastir Rajinovac u Begaljici

Rajinovac

Begaljica

restoran Vinogradi u Grockoj

Vinogradi

Konjički klub Urban Cowboy

Urban Cowboy

Urban kauboj

Ogledno dobro Radmilovac u Vinči

Radmilovac

Organska vinarija Plavinci

Plavinci

Centar za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju Mali Dunav

praistorijska naseobina

spomenik Iliji Garašaninu

Nikola Koka Janković

skulptura Gročanke devojke

crkva Rođenja Presvete Bogorodice

manastir Sveti Rajko

izvor

ikona Presvete Bogorodice Rajinovačke

spomen kosturnica u Ritopeku

spomen kosturnica

Crvena armija

Narodno oslobodilačka vojska

komemorativni spomenik

Momčilo Belobrk

Branko Krstić

Groblje oslobodilaca Beograda

Komentari

Vaš komentar

Rubrike za dalje čitanje

Retrospektiva investicija

Potpuna informacija je dostupna samo komercijalnim korisnicima-pretplatnicima i neophodno je da se ulogujete.

Zaboravili ste šifru? Kliknite OVDE

Za besplatno probno korišćenje, kliknite OVDE

Pratite na našem portalu vesti, tendere, grantove, pravnu regulativu i izveštaje.

Registracija na eKapiji vam omogućava pristup potpunim informacijama i dnevnom biltenu

Naš dnevni ekonomski bilten će stizati na vašu mejl adresu krajem svakog radnog dana. Bilteni su personalizovani prema interesovanjima svakog korisnika zasebno, uz konsultacije sa našim ekspertima.