Gusinje postaje prva crnogoska opština "nultog otpada"

Gusinje je prva crnogorska opština koja planira da kroz program "Gradovi bez otpada" postane grad sa nultim otpadom, u kojem smeće neće završavati na deponijama veće će se koristiti kao resurs.

Kako je Pobjedi objasnila Emina Adrović, koordinator projekta, postizanje ovog plana je zamišljeno kroz primjenu raznih mehanizama i strategija, kako bi se linearni sistem upravljanja otpadom zamijenio takozvanim cirkularnim. Riječ je o konceptu koji je u okviru ove mreže usvojilo do sada nekoliko stotina opština u Evropi, od kojih mnoge u planinskim krajevima.
Plan

- To je opština koja čini sve da spriječi odlaganje otpada na deponiju. Mi iz Zero waste pokreta vidimo otpad kao resurs. Naš cilj je da umjesto otpada "izvučemo" najveću vrijednost resursa i produžimo vijek materijalima koji bi inače završili u našoj predivnoj prirodi. U Gusinju ćemo taj cilj ostvariti i plan realizovati kroz različite strategije, kao što su kompostiranje, ponovna upotreba starih stvari, prikupljanje selektiranog otpada od vrata do vrata, edukacija stanovnika, saradnja sa lokalnim biznisima i slično - objasnila je Adrović.

Ona pojašnjava da je "Gradovi bez otpada" program organizacije Zero waste Europa, čiji je crnogorski ogranak punopravni član. Program čini mrežu od 33 ponopravna člana iz 26 evropskih zemalja.

Adrović ističe da su se za Gusinje odlučili u projektu zato što je riječ o novoj opštini sa velikim potencijalom za razvoj.

Preduslovi

Olakšavajuća okolnost je, dodaje ona, to što je u Gusinju većina stanovništva do nedavno živjela "ziro vejst" načinom života.

- Dakle, sarađivaćemo sa ljudima koji pamte dostavu mlijeka od vrata do vrata, hranjenje stoke otpacima od hrane, točenje vode sa izvora umjesto kupovanja plastičnih flaša i slično. To vidimo kao veliki plus i sigurni smo da ćemo imati uspješnu saradnju sa lokalnim zajednicama. Sa druge strane, ova opština ima brojnu dijasporu, koja već živi po principu nultog otpada ili sličnim principima u razvijenim zapadnim zemljama, pa očekujemo i njihovu pomoć u primijeni tih principa u Gusinju - kazala je Adrović.

Istakla je da su lokalna samouprava i njene institucije izrazile veliko interesovanje i spremnost da se aktivno uključe u projekat.

- Osim zaštite životne sredine i zdravlja ljudi, opština nultog otpada je ekonomski održiva opština: stvara poslove, pametnije upravlja resursima i štedi novac izbjegavanjem loših navika upravljanja otpadom - kazala je Adrović.

Projekat "Zajedno prema nultoj stopi otpada" započeo je 1. februara ove godine i trajaće dvije godine. Finansira ga Evropska unija preko IPA programa za međugraničnu saradnju između Crne Gore i Albanije.


Partnerstvo okuplja 400 gradova iz 22 zemlje

- Zero waste Montenegro u partnerstvu sa vodećim aplikantom Regionalnom razvojnom agencijom - RDA Bjelasica, Komovi i Prokletije započinje implementaciju Zero waste cities programa u Gusinju, a naši partneri iz Albanije, Green line Albania i ALCDF će takođe to učiniti u Margegaju. Budžet od 563.515 eura je odobren preko EU fonda - kazala je Emina Adrović.

U Evropi postoji 400 gradova u zvaničnom Zero waste cities programu. U programu učestvuju 22 države, a to su Austrija, Belgija, Bugarska, Hrvatska, Kipar, Češka Republika, Francuska, Njemačka, Grčka, Irska, Italija, Latvija, Litvanija, Sjeverna Irska, Poljska, Portugal, Rumunija, Slovenija, Španija, Švajcarska, Ukrajina i Crna Gora. Najuspješniji primjeri opština nultog otpada su Ljubljana, Minhen, Salcea i Prelog.

- Značajno je to što smo u komunikaciji sa koordinatorima ovih i sličnih gradova i učimo jedni od drugih. Osim Evrope, postoji i svjetska mreža GAIA - Global Alliance for Incinerator Alternatives (Globalna alijansa za alternative spalionice), čiji je Zero waste Europa punopravni član, a samim tim i Zero waste Montenegro - kaže ona.

Opština Gusinje

Regionalna razvojna agencija RDA Bjelasica

Zero waste Montenegro

Zero waste Europa

Green line Albania

ALCDF

GAIA

Global Alliance for Incinerator Alternatives održivi turizam

Nacionalni park Prokletije

Emina Adrović

projekat Gradovi bez otpada

gradovi bez otpada

nulti otpad