Prepolovljen nivo Biogradskog jezera - Za dalje delovanje potrebna međunarodna eskpertiza

Izuzetno nizak nivo Biogradskog jezera posljednjih godina, pogotovo u jesenjim danima, sve češće zabinjava domaću i inostranu javnost jer je to jasno upozorenje da pred njihovim očima postepeno nestaje jedan od najljepših prirodnih dragulja na ovim prostorima. Nivo vode se prepolovio, pa je sada njegova dubina svega šest metara, a proljetos je bila 12, kazao je Radiju Crne gore, šef Službe zaštite JP Nacionalni parkovi Crne Gore Mile Rnković.

On podsjeća da je u vrijeme najvećeg vodostaja jezero dugo 875 a široko 410 sa površinom od 270.000 metara kvadratnih. Iako problem postoji i koji treba rješavati Rnković očekuje da se sa prvim obilnijim kišama i nivo vode vrati na proljećni nivo.

Pored već poznatih procesa zbog kojih je sudbina svih ledničkih jezera neizvjesna, dugi sušni period pogoršao je situaciju. U slučaju Bogradskog jezera situaciju usložnjava Biogradska rijeka sa Lalovim potokom koja doprinosi zamuljivanu i zasipanju jezera erozivnim nanosom s jedne a sa druge strane rijeka Jezerčica odvodi vodu i time utiče na smanjenje nivoa vode u jezeru, saopštila je doktorantica na Ekološkom inžinjeringu u zaštiti zemljišnih vodnih resursa na Šumarskom fakultetu u Beogradu Danijela Veličković.

- U koritu Jezerčice vidno je izrašena i represivna erozija koja je doprinijela zvačajnom stvaranju morenskog nanosa, koji predstavlja latentnu opasnost za jezero. Pored isparavanja u ljetnjem periodu u sjevernom kraku jezera nalazi se veliki broj ponora gdje se takođe voda gubi. Neophodno je sprovesti: geodetska, geološka i druga snimanja jezera te na osnovu kvalitene analize dati smjernice za rješavanje problema - dodala je Veličković.

Prema njenim riječima jedan od pravaca daljeg djelovanja mogao bi biti i rušenje praga preliva Biogradske rijeke, koji je izgrađen bez neophodnih studija, te izgraditi kanal od izlivnog materijala do nivoa vode u jezeru. U cilju sprečavanja daljeg zamuljivanja jezera na pomenutoj rijeci možda bi bilo neophodno podići izlivni objekat i kose kaskade kako na Lalovom potoku tako i na Biogradskoj rijeci, smatra Veličković.

U cilju obezbježivanja antierozivne zaštite u prethodnom periodu urađeno je više naučnih studija i elaborata a JP Nacionalni parkovi Crne Gore je u junu ove godine s istim ciljem organizovalo Međunarodnu naučnu konferenciju pod nazivom "Antierozina zaštita Biogradskog jezera i rješavanje hidroloških problema u slivu Biogradske rijeke i Biogradskog jezera - kazala je direktorica JP Nacionalni parkovi Crne Gore Jelena Kljajević.


- S obzirom da je na Konfereniji ukazano na svu koplikovanost rješavanja pomenutog problema te na osnovu naših analiza uvidjeli smo da je neophodana institucionalna sinergija u cilju rješavanja ove problematike.

Jedan od pravaca daljeg djelovanja trebalo bi da bude međunarodna ekspertiza, što je prepozanlo naše resorno ministarstvo koje se uključilo u rješavanje problema. Podrška projektima iz Sektora životne sredine i klimatskih akcija u Crnoj Gori koji je ugovoren 2020. godine za iznos od 3.234.000 eura.

- Projektne aktivnosti su započete u februaru 2021 godine kojima je uključen i projekat koji se odnosi na pomenutu problematiku sa radnim nazivom Rehabilitacija Biogradskog jezera faza 1 - kazala je Kljajević, naglasivši da je preporuka struke da svako tehničko rješenje na saniranju uzroka mora pratiti paralelana procjena uticaja na eko-sistem koji je posebno osjetljiv na ovom području.

Nacionalni parkovi CG

NP Biogradsko jezero

Šumarski fakultet Beograd

Svjetska komisija za zaštitu voda

Univerzitet Crne Gore

Jelena Kljajević

Mile Rnković

Danijela Veličković

Rehabilitacija Biogradskog jezera faza 1

korito Jezerčice

Lalov potok

Biogradska rijeka

rješavanje hidroloških problema