Novi paket sankcija obuhvatiće imovinu ruskih građana - U Crnoj Gori moguća zabrana prodaje 19.000 nekretnina

Novi, šesti paket restriktivnih mjera Evropske unije, podrazumijevaće i zabranu učestvovanja u pravnom saobraćaju svim nekretninama ruskih državljana u EU. Kako Pobjeda saznaje iz diplomatskih izvora, Crna Gora će se odmah pridružiti tom paketu sankcija.

Prema pisanju Blumberga, čiji su novinari imali uvid u dokument koji je pripremila Evropska komisija, zabrana se neće odnositi na Ruse koji imaju državljanstvo ili prebivalište, odnosno dozvolu boravka u članicama Evropske unije i Švajcarske.

Zakonskim prijedlogom Evropske komisije zaustaviće se imovinski poslovi s ruskim građanima, rezidentima i subjektima tako što će biti zabranjena prodaja ili prenos, direktno, ili indirektno "vlasničkih prava na nepokretnoj imovini koja se nalazi na teritoriji Unije ili udjelima u kompanijama i investicionim fondovima koji su izloženi nekretninama u ruskom vlasništvu".

Zabrana je dio posljednjeg poteza EU koji treba da izvrši pritisak na ruskog predsjednika Vladimira Putina i oligarhe zbog agresije na Ukrajinu. Ovim se potezom po prvi put cilja direktno na rusku naftnu industriju i Sberbank, najveću banku u zemlji. Plan će prije stupanja na snagu biti predstavljen zemljama članicama i može biti podložan promjenama.

Mnogi ruski milijarderi stekli su imovinu u EU nakon raspada Sovjetskog Saveza, jer su dio ili većinu svog bogatstva prebacili izvan Rusije. EU je već preduzela oštre mjere, zajedno sa SAD i Ujedinjenim Kraljevstvom, oko druge luksuzne imovine ultrabogatih Rusa, pa je desetak superjahti zaplijenjeno u evropskim marinama.

U Crnoj Gori Rusi su vlasnici ili suvlasnici 19.000 nekretnina i skoro četiri miliona kvadrata zemljišta. Najveći dio tih nekretnina, 98%, je u primorskim opštinama, a najviše u Budvi i Baru.

Nije poznato kolika je ukupna vrijednost ruskih nekretnina u Crnoj Gori, niti da li je povezana s oligarsima bliskim ruskom Putinu kojima se, u skladu sa sankcijama EU, SAD i Ujedinjenog kraljevstva, zbog invazije na Ukrajinu, zamrzava imovina. Samo u prvih devet mjeseci 2021, ruski državljani su investirali skoro 13 mil EUR u nekretnine na crnogorskom primorju, pokazuju podaci Centralne banke.

Iako je deklarativno podržala sankcije uvedene Rusiji, vlada Zdravka Krivokapića ih je tek 8. aprila formalizovala. Kako je juče izjavio novi šef diplomatije Ranko Krivokapić, tri su paketa sankcija operativna, a najavio je da će uskoro biti operativni i preostali.

Kako su najveće ruske banke izbačene iz SWIFT programa, čime je onemogućeno plaćanje sa ruskih računa i na njih, skoro četvrtina Rusa koja je planirala da prodaje svoju nekretninu u Crnoj Gori je odustala, jer su imali problem gdje da prime taj novac i kako s njim da raspolažu, tvrde vlasnici agencija za prodaju nekretnina. Uglavnom, umjesto da prodaju, Rusi sada kupuju nekretnine u Crnoj Gori. Naime, veliki dio tzv. srednje klase napušta Rusiju pod sankcijama i dio njih je zainteresovan da se naseli trajno ili privremeno u Crnoj Gori.

Uslov za odobravanje boravka, po Zakonu o strancima, je zaposlenje ili vlasništvo nad nekretninom u Crnoj Gori, što im omogućava i otvaranje bankovnih računa u našim bankama.

Bogati Rusi uglavnom imaju nekretnine na luksuznim stambenim kompleksima poput Porto Montenegra, Zavale, Portonovog ili Luštica Bay. Rusi su bili i glavni korisnici ekonomskog državljanstva, ukoliko su uložili 250.000 eura u nekretninu na sjeveru, odnosno 450.000 eura na primorju.

Od kraja 2020. do sredine februara ove godine, kad im je izglasano nepovjerenje, vlada Zdravka Krivokapića je dodijelila ukupno 315 počasnih državljanstava, od kojih 291 ekonomsko. Među vlasnicima tog dokumenta je 190 Rusa.

Nije poznato da li među njima ima osoba koje su na crnoj listi EU, SAD i Ujedinjenog kraljevstva.

Od javnosti poznatijih Rusa, nekretnine u Crnoj Gori imaju biznismeni Oleg Deripaska i Andrej Malevski, te moskovski tužilac Denis Popov. Deripska, nekadašnji vlasnik KAP-a, na rtu Platamuni ima rezidencijalni kompleks od 50 mil EUR, kojim upravlja njegova kompanija Overseas Assets Management.

Andrej Malevski, brat Antona Malevskog (Izmailovskog), pokojnog ruskog kralja aluminijuma, optuživanog da je bio vođa moskovske kriminalne grupe Izmailovsko-Golyanovskaya, posjeduje velelepnu vilu u Kručima, koju je nazvao vila Abramovič. Prema pisanju Sputnjika, ruskog glasila na Balkanu, Andrej Malevski je uložio 200.000 EUR u renoviranje Crkve Svetog Đurđa na Beški. Njegov lik, odmah pored lika pokojnog mitropolita Amfilohija, je naslikan na zidu te crkve.

Irina Popova, supruga moskovskog tužioca Denisa Popova, vlasnica je 66% crnogorske kompanije Strojprojekt, koja posjeduje objekat od 296 kvadrata sa apartmanima u ruskom kompleksu Monte Biser u Boki, te tri luksuzna objekta i 8.000 kvadrata zemljišta nadomak skijališta Jezerine.

Crna Gora je, nakon proglašenja nezavisnosti 2006. godine, imala dobre odnose sa Rusijom do 2014. kada se, slijedeći spoljnopolitički kurs EU, pridružila sankcijama koje je Brisel uveo Moskvi zbog aneksije Krima. Odnosi su se dodatno pogoršali nakon što je 2017. godine Crna Gora postala članica NATO.