Najstariji ikada otkriven DNK materijal pronađen na Grenlandu

Naučnici su otkrili sitne delove dva miliona godina starih uzoraka DNK u zaleđenim slojevima arktičkog sedimenta na Grenlandu. Drevni genetički materijal, najstariji ikada otkriven, dao je uvid u prethodno potpuno nepoznati bogati ekosistem, koji je nestao sa promenom klimatskih uslova.

U okviru istraživanja, koje traje još od 2006. godine, naučnici su otkrili 41 uzorak DNK u stotinu metara debelom sloju sedimenata formacije Kap Kobenhaven na severu Grenlanda.

Genetički materijal pripadao je biljkama, životinjama i mikrobima koji su nekada živeli u tom području i savršeno je očuvan u permafrostu i ledu.

Prethodno najstariji pronađeni uzorak DNK potiče od pre 1,2 miliona godina iz kosti mamuta pronađene u Sibiru.

U novoj studiji, objavljenoj 7. decembra u časopisu Nature, istraživači su izolovali i analizirali drevne uzorke DNK i uporedili ih sa sekvencama poznatih genoma kako bi se utvrdilo kojim organizmima su pripadali uzorci.

Rezultat je neverovatno raznolik ekosistem koji je uključivao ptice, irvase, zečeve i, iznenađujuće, mastodonte – grupu izumrlih rođaka slonova za koje se smatralo da nisu živeli toliko severno.

- Novo poglavlje istorije otvoreno je prvi put i direktno možemo da gledamo u DNK davnih ekosistema - kaže vođa studije Eske Vilerslev, evolutivni ekolog sa Univerziteta Kembridž.

Fragmenti DNK bili su izuzetno teški za prikupljanje i proučavanje. Svaki deo genetičkog materijala bio je dužine "milionitog dela milimetra", što je dodatno otežavalo izolovanje DNK od slojeva sedimenta bez oštećivanja.

Prikupljanje sedimenta počelo je 2006. godine, ali pre nego što su iz njega pokušali da izoluju DNK, naučnici su odlučili da sačekaju razvoj tehnologije.

- Tek sa pojavom nove generacije opreme za ekstrakciju i sekvenciranje mogli smo da lociramo i identifikujemo izuzetno male i oštećene fragmente DNK u sedimentu - kaže Kurt Kjar, paleogeolog i genetičar sa Univerziteta u Kopenhagenu.

Osim brojnih životinja, DNK je takođe otkrio prisustvo nekoliko vrsta drveća, bakterija i gljiva. Nisu svi uzorci mogli da budu upoređeni sa postojećim vrstama, što ukazuje da bi mogao da pripada nečemu do sada nepoznatom.

Slojevi otkopanog sedimenta nakupljali su se tokom perioda od 20.000 godina pre dva miliona godina. Tokom tog perioda, područje je bilo toplije za 10 do 17 stepeni Celzijusovih u odnosu na današnji Grenland.

To pokazuje da čitav ekosistem može da se pojavi i nestane zbog klimatskih promena.

Univerzitet u Kopenhagenu

Kurt Kjar

stari uzorci DNK

DNK analize

drevni genetički materijal

arktički sedmitent

DNK davnih ekosistema

izlovanje DNK

sedimenti sa Grenlanda