Početna

Vesti

Naučnik iz BiH na tragu tajne rimskog betona

Izvor: N1

Ponedeljak, 09.01.2023.

09:42

Komentari

Podeli

Ilustracija (Foto: Diri/unsplash)

Istraživački tim koji predvodi Admir Mašić, profesor bh. porijekla na Odsjeku za građevinarstvo i inženjerstvo zaštite okoliša na Massachusetts Institute of Technology (MIT), vjeruje da je otkrio tajnu izdržljivodsti rimskog betona koji je preživio pad carstva i mnogobrojne ratove, javlja Guardian.

- Panteon ne bi postojao bez betona kao što je bio u rimsko doba - rekao je Mašić, koji je kao srednjoškolac napustio Bosnu i Hercegovinu tokom rata.

Njegov tim smatra da bi tajna rimskog betona mogla biti tehnika korištena za izradu materijala koja mu je dala svojstva "samoizlječenja".

Međutim, objasnio je da je mala vjerovatnoća da su Rimljani bili svjesni hemijskih reakcija koje su dovele do izdržljivosti ovog materijala.

- Znali su da je to odličan materijal, ali vjerovatno nisu znali da će trajati hiljadama godina - rekao je Mašić.

Rimski beton je proizveden korištenjem grudvica vulkanske stijene i drugih agregata spojenih s malterom napravljenim od sastojaka uključujući pucolan (kao što je vulkanski pepeo), krečnjak (kalcij oksid) i vodu.

Ranije su istraživači otkrili da beton iz rimskih lukobrana i stubova sadrži minerale aluminijski tobermorit i filipsit koji su pomogli se ojača. Međutim, sada istraživači smatraju da bi tehnika koja je korištene za pripremu rimskog betona također mogla biti faktor.

Posebna tehnika pripreme

Mašić i njegove kolege su u radu objavljenom u časopisu Science Advances naveli da uzorci rimskog betona sadrže male grudvice kreča koji se ne nalaze u modernim strukturama. Iako je ranije objašnjeno da su one nastale kao rezultat lošeg miješanja maltera ili drugih grešaka, tim je sumnjao da bi mogli postojati i drugi razlozi.

Ispitivali su uzorak rimskog betona sa zida u drevnom gradu Privernum u blizini Rima, te otkrili da grudvice sadrže različite oblike kalcijum karbonata, od kojih neki nastaju u uslovima kada voda nije veoma dostupna. Također su te grudvice bile porozne sa pukotinama, što takođe ukazuje na to da su nastale u okruženju visoke temperature i niske vode.

Istraživači su istakli da ovo sugerira da živi kreč nije pomiješan s vodom prije nego što je dodan ostalim sastojcima. Umjesto toga, vjerovatno je prvo dodat pepelu i agregatima, prije dodavanja vode. Ovaj pristup je poznat kao "vruće miješanje" zbog proizvedene topline.

Tim smatra da ove visoke temperature ne samo da bi pomogle malteru da se stegne, već bi i smanjile sadržaj vode u i oko grudvica kreča.

Smatraju da je upravo ovo dovelo ovo pomoglo betonu da "sam sebe izliječi", jer bi voda koja prodire u pukotine u materijalu otopila kalcijum karbonat dok bi prolazila kroz grudvice kreča.

Pukotine u betonu bi se tada mogla samozacijeliti, ili tako što ova tekućina bogata kalcijem reagira s vulkanskim materijalom, ili rekristalizacijom kalcijum karbonata. Tim navodi da su nedavno u rimskom betonu pronašene pukotine ispunjene kalcijum-karbonatom.

Otkriće može biti korisno za moderno građevinarstvo

Kako bi provjerili svoju teoriju, Mašić i kolege su napravili beton slikan ovome, te su ga mehanički razbili. Zatim su odvojili komade na 0,5 mm i izložili ih tekućoj vodi tokom perioda od 30 dana. Uzorci koji su sadržavali grudvice kreča zapečaćene novoformiranim kalcitom, ali su kontrolni uzorci napravljeni bez ovakvih grudvica ostali slomljeni.

Mašić je rekao da bi se pristup Rimljana mogao pokazati korisnim u modernoj gradnji.

- Pristupi inspirisani Rimljanima, zasnovani na, na primjer, vrućem miješanju, mogli bi biti isplativ način da naša infrastruktura traje duže kroz mehanizme samoizlječenja koje ilustriramo u ovoj studiji - rekao je on.

Tagovi:

Massachusetts Institute of Technology

istraživanja o betonu

kalcijum karbonat u betonu

Komentari

Vaš komentar

Naš izbor

Koja je tajna dugovečnosti drevnih rimskih građevina? Građevina, Turizam, sport, kultura

Savremena nauka otkriva tajne rimskog graditeljstva Građevina, Turizam, sport, kultura

Novo rešenje za dugotrajniji beton Građevina

Betonski mikrobiomi za rano otkrivanje oštećenja konstrukcija (VIDEO) Građevina

Razvijena nezapaljiva i šest puta jeftinija baterija od litijum-jonske Energija, Industrija

Nova tehnika otkrivanja pukotina u betonu Građevina

Nuklearna fuzija sve bliža komercijalizaciji - 2030. godine prve elektrane biće priključene na mrežu Energija

Naučnici razvili algoritam koji putem mobilnog telefona otkriva kašalj uzrokovan koronom IT, Telekomunikacije, Zdravstvo

Potpuna informacija je dostupna samo komercijalnim korisnicima-pretplatnicima i neophodno je da se ulogujete.

Zaboravili ste šifru? Kliknite OVDE

Za besplatno probno korišćenje, kliknite OVDE

Pratite na našem portalu vesti, tendere, grantove, pravnu regulativu i izveštaje.

Registracija na eKapiji vam omogućava pristup potpunim informacijama i dnevnom biltenu

Naš dnevni ekonomski bilten će stizati na vašu mejl adresu krajem svakog radnog dana. Bilteni su personalizovani prema interesovanjima svakog korisnika zasebno, uz konsultacije sa našim ekspertima.

Naučnik iz BiH na tragu tajne rimskog betona

Naš izbor

Rubrike za dalje čitanje