Naučnici razvili novu sortu pšenice koja može da izdrži velike vrućine i sušu

Projekat divljih srodnika

Global Crop Diversity Trust (Crop Trust) je međunarodna neprofitna organizacija koju su 2004. godine osnovali Organizacija UN za hranu i poljoprivredu (FAO) i Bioversity International u svrhu očuvanja raznolikosti globalnog sustava useva.

Nova sorta je razvijena u sklopu projekta "divljih srodnika", koji koristi genetski raznolike sorte useva kako bi pomogao u razvoju otpornijih i prilagodljivijih sorti pšenice, ječma, pirinča i krompira koje mogu izdržati ekstremne vremenske uslove uzrokovane klimatskim promenama.


Maroko će prvi početi da uzgaja Jabal

Uzgajivači i poljoprivrednici su u sklopu projekta u područjima pogođenim sušom posadili brojne nove sorte durum pšenice između 2017. i 2021. godine, a sorta Jabal se istakla kao najotpornija, jer je uspevala u uslovima u kojima su sve komercijalne sorte propale.

Iako još nije komercijalno dostupna, farmeri u Maroku će za otprilike tri godine biti prvi koji će početi uzgajati ovu novu sortu durum pšenice. Maroko trenutno trpi najgoru sušu u poslednje četiri decenije, a proizvodnja žitarica je pala za oko 70 odsto zbog ekstremno sušnih uslova.


Proizvođači se sve više okreću zaboravljenim sortama koje nemaju veliki prinos

Pšenica je najkonzumiranija žitarica u svetu, uzgaja se na svim kontinentima osim Antarktika i njome se hrane milijarde ljudi. Prošle su godine cene durum pšenice porasle za 90 odsto nakon velike suše i toplotnih udara u Kanadi, jednom od najvećih svetskih proizvođača žitarica.

Za uzgoj novih sorti pšenice su potrebne godine, a globalno zagrejavanje sve brže uzrokuje klimatske katastrofe i pojavu novih, prilagođenih ili agresivnijih patogena. Divlji srodnici se smatraju otpornijim rođacima komercijalnih useva jer su evoluirali u prirodi kako bi preživeli teške uslove kao što su ekstremne vrućine, suše, poplave i siromašna tla.

Uzgajivači se sve više okreću divljim i drugim zaboravljenim sortama pohranjenim u bankama semena radi korisne genetske raznolikosti, koja je nakon Zelene revolucije 1960-ih odbačena u korist visokih prinosa i profita. Razvoj sorte Jabal pokazuje što se može postići multilateralnom saradnjom u kojoj su poljoprivrednici, a ne međunarodne kompanije, u središtu donošenja odluka.