Da li je moguće napraviti raj za turiste nadomak Beograda?

Nedavno je otpočela izrada PROSTORNOG PLANA PODRUČJA POSEBNE NAMENE PREDELA IZUZETNIH ODLIKA AVALA – KOSMAJ, na osnovu odluke Vlade Srbije, objavljene u Sl. glasniku RS br. 34/10.

Za nosioca izrade Prostornog plana određena je Republička agencija za prostorno planiranje, a za stručnog obrađivača i izvršioca JP Urbanistički zavod Beograda.

Na osnovu odluke, cilj je "utvrđivanje dugoročne koncepcije organizacije, uređenja, zaštite i korišćenja predela izuzetnih odlika Avala - Kosmaj; racionalno korišćenje i očuvanje prirodnih resursa; zaštita i unapređenje životne sredine, prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara; valorizacija komplementarnih potencijala područja za razvoj; prostorni, saobraćajni, privredni i drugi oblici integracije područja sa okruženjem".

Granica plana obuhvata na teritoriji opštine Barajevo celu katastarsku opštinu Lisović; na teritoriji opštine Voždovac cele katastarske opštine Beli Potok, Jajinci, Kumodraž, Pinosava, Rakovica Selo, Ripanj i Zuce; na teritoriji opštine Mladenovac cele katastarske opštine Amerić, Koraćica i Velika Ivanča; na teritoriji opštine Sopot cele katastarske opštine Babe, Dučina, Guberevac, Mala Ivanča, Mali Požarevac, Nemenikuće, Parcani, Popović, Ralja, Rogača, Sopot, Stojnik i durinci.

U praksi to znači prostorno i urbanističko uređivanje kojim bi se definisale nadležnosti, upotreba zemljišta, principi i pravila uređenja i građenja, i detalji infrastrukture, a koje podrazumevaju i izradu različitih dokumenata kao što su izrada studija opravdanosti za proglašenje turističkog prostora, planova detaljne regulacije, urbanističkih projekata, studija, projekata, konkursa i dr. sa ciljem da se ova totalno neuređene oblast, koja do sada nije imala jasno ispoljen indetitet sa turističkog stanovišta, ( sa izuzetkom pojedinih užih pojaseva oko Avalskog tornja i delimično oko spomenika na Kosmaju) - uredi.

Akcenat je stavljen na zaštitu i uređenje prirode i predela i turizam. Čitava oblast u neposrednoj blizini centralnih gradskih prostora Beograda, ima predispoziciju za razvoj i širi od lokalnog.

Kraj raspolaže izuzetno vrednim i bogatim prirodnim potencijalom u vidu nepreglednih šuma (šume Avale i Kosmaja, Guberevačke šume) lepih brdovitih terena i pitomih obronaka (podavalska i podkosmajska sela), plodnog zemljišta, jezera (Trešnja, Bela reka) i brojnih vodotoka (najveća su Topčiderska reka, Ralja i Veliki lug sa svojim protokama) i bistrih izvora (Zmajevac, Točak, Vrbovac, Sakinac, Ladne vode, Velika česma i dr.) bogatog istorijskog, etnološkog i kulturnog nasleđe i pre svega očuvane čiste ekološke sredine.

(Jezero Bela Reka, Ripanj)

Izuzetna prilika da uređenjem ove oblasti građani Beograda pobegnu od gradske buke i zagađenja, da u neposrednoj okolini uživaju, odmaraju se i rekreiraju, bave sportom i zarade, prilika da se povezivanjem sa turističkom ponudom i projektima gradova u okruženju - Smederevom, Smederevskom Palankom, Topolom i Aranđelovcem privuče veći broj posetilaca i prilika da se međunarodna zajednica željna novih, neotkrivenih destinacija upozna sa našim prirodnim lepotama, istorijom, kulturom i običajima.

Ovom prostoru sada nedostaju brojni sadržaji koji su komplementarni i ne ugrožavaju osnovnu namenu, a koje je moguće izgraditi u ovom kraju kao što su: kupališta i plaže, turistički informativni centri, tematski i zabavni parkovi, otvoreni i zatvoreni objekti sportske rekreacije (biciklističke staze, raznovrsni sportski tereni, bazeni za kupanje i dr), velnes objekti i objekti banjske – rekreacije, vidikovci,panoramski putevi, objekti za posmatranje prirodnih retkosti, objekti za predah i kraće zadržavanje turista, uređena arheološka nalazišta, letnje pozornice, tradicionalna uređena i opremljena šetališta, objekti za avanturističke aktivnosti, kazina i igraonice i još mnogo drugog.

Unapređenjem i sređivanjem ove oblasti otvara se mogućnost da turizam uz poljoprivredu i prerađivačku industriju u službi zdrave hrane, postane pokretač razvoja ovog kraja sa druge strane reka i učini "ivicu" prestonice vidljivom na turističkoj mapi Beograda.

Biljana Mihailović, Urbanistički zavod Beograda

Mapa : Jezero Bela reka Ripanj

JUP Urbanistički zavod Beograda

Republička agencija za prostorno planiranje Srbije

Gradska Opština Barajevo

Gradska opština Voždovac

Opština Mladenovac

Grad Smederevo

Opština Smederevska Palanka

Opština Topola

Opština Aranđelovac

SO Sopot

Prostorni plan područja posebne namene predela izuzetnih odlika Avaala Kosmaj

Prostorni plan Avale i Kosmaja

Avala

Kosmaj

Lisović

Beli Potok

Jajinci

Kumodraž

Pinosava

Rakovica Selo

Ripanj

Zuce

Amerić

Koraćica

Velika Ivanča

Babe

Dučina

Guberevac

Mala Ivanča

Mali Požarevac

Nemenikuće

Parcani

Popović

Ralja

Rogača

Sopot

Stojnik

Durinci

Avalski toranj

spomenik na Kosmaju

šume Avale

šume Kosmaja

Guberevačke šume

jezero Trešnja

jezero Bela reka Voždovac

jezero Bela Reka Ripanj

jezero Bela reka u Ripnju

Topčiderska reka

Veliki lug

Zmajevac

Točak

Vrbovac

Sakinac

Ladne vode

Velika česma

Oplenac

Biljana Mihailović