Mladenka Pandurević, direktor Gradske razvojne agencije IS - Ulaganje u infrastrukturu i poslovne zone učiniće Sokolac privlačnim za investitore
Drvna i tekstilna industrija, razvoj poljoprivrede kao i turističkih potencijala čine, prema mišljenju direktora Gradske razvojne agencije Istočnog Sarajeva, Mladenke Pandurević, okosnicu budućeg privrednog razvoja Opštine Sokolac.
Ona navodi da, u naporima da stvori konkurentne uslove za nove investitore, opštinska uprava planira razvoj pozitivne poslovne klime obezbjeđujući, osim različitih oblika finansijskih olakšica, i infrastrukturno opremljeno zemljište spremno za izgradnju industrijskih pogona.
Agencija takođe pomaže razvoj privrednih aktivnosti obezbjeđujući podršku za dobijanje sredstava iz razvojnih fondova kao i unapređujući MSP sektor.
eKapija: Koje aktuelne projekte sprovodi Agencija a koji se odnose ili uključuju i Opštinu Sokolac?
- U toku je implementacija projekta "Enjoy Sarajevo-Romanija region", koji Agencija provodi u saradnji sa Turističkom organizacijom Jahorina-Grad Istočno Sarajevo, Privrednom komorom Republike Srpske i privrednim subjektom Stanišić Pale. Vrijednost projekta je 258.000 EUR, a podržan je iz sredstava projekta EU4Business, kojeg finansira Evropska unija i Savezna Republika Njemačka, a zajednički provode GIZ, ILO i UNDP.
Znatan dio predviđenih projektnih aktivnosti realizovaće se i na teritoriji opštine Sokolac, jer na Romaniji, tačnije na Crvenim stijenama treba da bude postavljena ferata za bezbijedno penjanje stijenama, a to će biti prva ferata u BiH koja će imati viseći most. Očekuje se da će realizacija projekta doprinijeti porastu broja turista, povećanju prihoda lokalnih mikro, malih i srednjih preduzeća, kao i povećanju broja zaposlenih u sektoru turizma opštine Sokolac.
eKapija: Koje bi bile prednosti Sokoca za privredni razvoj, koje oblasti pokazuju najviše potencijala za investicije?
- Drvna industrija ima poseban i strateški značaj za opštinu Sokolac. Oblast šumarstva i drvne industrije čine veoma značajnu reprocjelinu i predstavljaju jedan od najvećih potencijala privrede i ekonomije opštine i kao takva bitan faktor za zapošljavanje, te zadržavanje stanovništva u opštini. Ovo je konkurentski sektor u kojem radi najveći broj zaposlenih u opštini, oko 1.000 njih. S tim u vezi, Opština će u narednom periodu, u granicama svojih mogućnosti, ulagati napore za razvijanje već postojećeg drvoprerađivačkog sistema sa većim stepenom finalizovane proizvodnje.
Dalje, tekstilna industrija u opštini nije zastupljena kao drvna, ali je od opštinske uprave prepoznata kao jedna od industrijskih grana na kojoj bi se mogao i trebao bazirati razvoj opštine. Na teritoriji opštine posluje firma Fates, koja je jedno od značajnijih društava, kako opštine tako i Republike Srpske, u oblasti tekstila. Zapošljavaju ukupno 44 radnika i imaju vlastiti proizvodni program proizvodnje tepiha. Za izradu tepiha, kao sirovinu koriste domaću vunu. Svoje proizvode plasiraju na domaće tržište, a manji dio izvoze u Republiku Sjevernu Makedoniju i Srbiju. Iskustvo u poslovima dorade i obrade tekstila, postojeći kapaciteti preduzeća Fates, koje izrađuje mašinsko tkane i ručno čvorane tepihe, kao i raspoloživa kvalifikovana radna snaga, čine kvalitetnu osnovu za razvoj tekstilnog sektora.
Osim toga, u obzir treba uzeti činjenicu da je opština Sokolac većim dijelom ruralno područje, te kao takvo ima veliki potencijal za razvoj poljoprivrede, jer posjeduje čistu i zdravu životnu sredinu. Primjetan je rast poljoprivredne proizvodnje, jer se sve veći broj gazdinstava opredjeljuje za proširenje postojećih kapaciteta. Značajno je i brendiranje proizvoda romanijskog kraja, što je postupak koji je potrebno proširiti na širi spektar proizvoda. Turizam je neizostavno jedna od privrednih grana koja, ukoliko se uloži dovoljno truda, može biti pokretač privrednog razvoja opštine. Zahvaljujući očuvanoj životnoj sredini i prirodnim karakteristikama, područje opštine ima veoma dobar potencijal za razvoj lovnog, ribolovnog, seoskog, planinskog, eko i etnoturizma.
eKapija: Kakva je saradnja Agencije sa Opštinom Sokolac, kao i drugim javnim ustanovama i preduzećima?
- Agencija se može pohvaliti izuzetnom saradnjom sa Opštinom Sokolac, kao i javnim ustanovama i preduzećima na njenoj teritoriji. Koliko god je to moguće, nastojimo da dio svojih aktivnosti i projekata, provodimo upravo na području Sokoca. Naše aktivnosti, prije svega, podrazumijevaju obavještavanje o svim relevantim javnim pozivima za dostavljanje projektnih prijedloga, te pružanje neophodne tehničke podrške za pripremu i implementaciju projekata.
Na primjer, uz podršku Opštine Sokolac smo realizovali projekat "Učimo sa robotima", u okviru kojeg je Agencija obezbijedila dva Lego robota koja će ostati u vlasništvu škole, tako da će učenici i nastavnici moći u sklopu nastavnih i vannastavnih aktivnosti da ih koriste i na taj način šire svoja znanja iz oblasti informacionih tehnologija i programiranja. Nedavno je, takođe, uz tehničku podršku Agencije u pripremi aplikacije, jednom od preduzeća odobren projekat koji se finansira iz programa Challenge to change. Naravno, agencija će i dalje nastaviti djelovati u istom smjeru.
eKapija: Koji su to razvojni planovi koji bi bili važni za privlačenje investitora u Opštinu Sokolac?
- Važan preduslov za privlačenje direktnih stranih i domaćih investicija u opštinu Sokolac jeste određivanje prostora pogodnog za industrijsku izgradnju, kao i uspostavljanja modela upravljanja tim prostorom. U naporima da stvori konkurentne uslove za nove investitore, opštinska uprava planira da razvija pozitivnu poslovnu klimu obezbjeđujući, pored različitih oblika finansijskih olakšica, infrastrukturno opremljeno zemljište spremno za industrijsku izgradnju. Ulaganje u putnu infrastrukturu, komunalno opremanje zona, povoljna cijena zemljišta, kao i reformisana opštinska administracija, učiniće opštinu Sokolac privlačnom za investitore.
eKapija: Šta je u fokusu rada Agencije trenutno, a koje aktivnosti su u pripremi?
- Krajem jula 2020. uspješno je završena implementacija projekta ESMARTCITY, finansiran iz sredstava transnacionalnog programa INTERREG MED 2014-2020, koji je Agencija provodila u partnerstvu sa još devet partnerskih institucija, iz šest evropskih zemalja, pri čemu je Agencija jedini partner iz Bosne i Hercegovine, na što smo posebno ponosni. Cilj projekta bio je da se unaprijedi inovacioni kapacitet uspostavljanjem inovativnog ekosistema uz primjenu koncepta Smart City. Uzimajući u obzir iskustva stečena kroz ovaj projekat, kao i sve prednosti koje primjena Smart City koncepta donosi, namjera je da i u narednom periodu pripremamo i provodimo projekte iz ove oblasti.
Takođe, napore ćemo ulagati i u unapređenje privrednog ambijenta, posebno u podršku privrednim subjektina na teritoriji grada Istočno Sarajevo. U potpunosti smo svjesni negativnih posljedica koje će epidemija virusa COVID-19 imati na privredu. S tim u vezi, plan Agencije je da u narednom periodu aktivno djeluje i doprinese naporima Gradske uprave za ublažavanje negativnih efekata krize prouzrokovane virusom COVID-19 . Takođe, Agencija će svu svoju pažnju i raspoložive kapacitete usmjeriti na pozive koji se odnose na aktivnu pomoć MSP-a, te će sve svoje resurse staviti na raspolaganje onim subjektima koji će aplicirati za dobijanje namjenskih sredstava.
Nastavićemo da pružamo standardizovanu uslugu mentoringa za mikro, mala i srednja preduzeća i preduzetnike, zahvaljujući projektu "Uspostavljanje i promocija mentoring usluga za mala i srednja preduzeća na Zapadnom Balkanu (faza 2)" kojeg provodi Razvojna agencija Republike Srpske.