Mogu li natrijum-jonske baterije da izbace litijum iz igre? - Kineski gigant CATL prvu seriju donosi na tržište 2023.

Natrijum-jonske baterije prve generacije kineskog giganta CATL ulaze na tržište 2023. godine. Ukoliko kompanija nadoknadi zaostatak u gustini energije, nova tehnologija bi mogla da postane konkurentnija od rješenja zasnovanih na litijumu.

Litijum-jonske baterije prednjače na svjetskom tržištu skladištenja električne energije uključujući automobile na struju. Međutim, brza ekspanzija u sektoru podstiče rast cijena, a već sljedeće godine moguća je drastična nestašica. Pritom je kvalitetna ruda litijuma rijetka, a proizvođači širom svijeta su na meti kritika zbog prevelike potrošnje vode u postupku i drugih štetnih uticaja na životnu sredinu. Glavni pretendent na tron su natrijum-jonske baterije, piše Igor Todorović za Balkan Green Energy News.

Contemporary Amperex Technology Co. Ltd. (CATL), koji se naglo popeo na treće mjesto po tržišnoj kapitalizaciji u Kini, ne računajući Hongkong, nastupa s rješenjem za koje tvrdi da je već konkurentnije na polju efikasnosti integracije, radu pri niskim temperaturama vazduha i brzini punjenja.

Ta kompanija, vrijedna više od 200 milijardi dolara po trenutnom kursu juana, oslanja se na litijum-ferofosfat (LFP) i snabdijeva Teslu, BMW, Volkswagen, Daimler, NIO i Geely. Njen istraživački ogranak je, međutim, razvio natrijum-jonske baterije za električna vozila. One još zaostaju po takozvanoj gustini energije.

CATL-ovi naučnici su dostigli 160 vat-sati po kilogramu, a osnivač i predsjednik Robin Zeng je postavio cilj od 200 vat-sati, kao kod svojih LFP baterija. S druge strane, standard NMC-811, baziran na katodi od nikla, mangana i kobalta, stigao je do zone 300.

Stručnjaci kažu da natrijum-jonske baterije mogu da se pune samo 1.500 puta, u poređenju sa dva do četiri više puta kod litijumskih varijanti.

Kompanija je ponudila prelazno rješenje – sistem za kombinovanu upotrebu litijumskih i natrijumskih baterija, i pozvala snabdijevače i kupce da do 2023. sagrade lanac snabdijevanja za novi proizvod za električna vozila.

Natrijuma ima u izobilju, pa bi cijena sirovine trebalo da bude neuporedivo niža. Taj element može da se dobije elektrolizom kuhinjske soli. Litijum uglavnom dolazi iz Čilea i Australije. Kina je prinuđena da uvozi taj alkalni metal, jer slab kvalitet rude na domaćem terenu čini eksploataciju i preradu preskupom. Poseban adut natrijuma je što je bezbjedniji od nestabilnog litijuma.

Na minus 20 stepeni Celzijusa, natrijum-jonske baterije se i dalje drže na više od 90% snage, a na sobnoj temperaturi mogu da se napune do 80% za samo 15 minuta, kažu u kompaniji. Katoda u CATL-ovim novim baterijama je na bazi natrijuma i gvožđa, a anodu je napravio od čvrstog materijala od ugljenika.

Akcije gigantskog proizvođača baterija iz Kine su skočile više od dva i po puta u posljednjih godinu dana, čime je daleko nadmašila konkurente Panasonic i LG Chem, ali i automobilsku industriju. Devet suvlasnika su milijarderi u dolarima.

Sa ekspanzijom zelene energetike dolaze veće potrebe za baterijama, jer vjetroelektrane, solarni parkovi i hidroelektrane u proizvodnji struje zavise od vremenskih uslova i ne mogu da pariraju kontroli koju nad zadovoljavanjem potražnje imaju nuklearne i termoelektrane.