Dunav glavna zvezda holivudskih blokbastera - Odabrane lokacije Podunavlja za snimanje filmova svetske kinematografije
(Đerdapsko jezero) Deo Dunava koji protiče kroz Srbiju "krije" oko 260 lokacija na kojima bi mogli biti snimani filmovi svetske kinematografije.
Do te brojke je došla Srpska filmska asocijasija (SFA) tokom protekla četiri meseca, od septembra 2013. godine, kada je u okviru projekta "Pripremanje Podunavlja u Srbiji za glavnu ulogu u filmovima" obišla gradove i opštine duž Podunavlja sa ciljem da proceni njihove kulturne, istorijske i prirodne resurse za potrebe filmske industrije i time je završena prva faza projekta, istakla je Ana Ilić, izvršna direktorka SFA, na konferenciji za medije održanoj u četvrtak (30. januara 2014.).
- Od ukupno 81 grada i opštine u regionu srpskog Podunavlja, na osnovu atraktivnosti, dostupnosti za snimanje i ustrojstvu lokalne samouprave, Srpska filmska asocijacija je identifikovala 34 grada i opštine koji imaju potencijale za filmsku industriju. Od toga, tokom svojih prethodnih aktivnosti SFA je već sertifikovala kao "film friendly" gradove Smederevo, Sombor, Požarevac i Pančevo, i opštine Savski Venac i Vračar a tokom procene na ovom projektu označeno je novih 28 gradova i opština, a to su: Apatin, Bač, Bačka Palanka, Bela Crkva, Boljevac, Bor, Golubac, Inđija, Kladovo, Loznica, Majdanpek, Negotin, Novi Beograd, Novi Sad, Obrenovac, Palilula, Pećinci, Ruma, Sremski Karlovci, Stara Pazova, Stari grad, Surčin, Veliko Gradište, Voždovac, Vršac, Zemun, Zrenjanin i Zvezdara – istakla je Ilić.
Prema njenim rečima, ovim gradovima i opštinama je, osim podobnih i raznovrsnih lokacija za snimanje, procenjeno i da postoje administrativni potencijali za standardizaciju filmskih dozvola i procedura, i ulazak u tzv. "film friendly" program. Sa predstavnicima javnog i privatnog sektora su obavljeni intervjui gde su oni su upoznati sa mogućim pozitivnim efektima filmska industrije na razvoj lokalne ekonomije, ali i sa zahtevima koje je potrebno ispuniti kako bi postali primamljive filmske lokacije.
(Sa konferencije)
- To bi u svim gradovima i opštinama bilo veoma važno za lokalnu ekonomiju, jer se pri dolasku strane produkcije na lokalne honorare potroši oko 40% celokupnog budžeta, kroz angažovanje lokalnih usluga koje nisu samo filmske: zanatske usluge, razna oprema, transport, ketering, restorani, nameštaj itd. U proseku, jedna manja filmska produkcija (do pola miliona evra) koristi više od lokalnih 50 dobavljača, a na velikim projektima taj broj je preko 300. Za svaki dolar utrošen direktno u produkciju još 2,5 USD ostaje u privredi zemlje gde se vrši produkcija – objasnila je direktorka SFA.
Od tvrđava do salaša i vinarija
U prvoj fazi projekta označene nove lokacije su odvojene u grupe - priroda, istorijski spomenici i spomenici kulture.
- Budući da su trenutno među filmskim producentima najtraženije lokacije koje su podobne za istorijske spektakle, prioritet su imale tvrđave na Dunavu koje su iz raznih istorijskih epoha, od rimskih ruševina preko srednjevekovnih utvrđenja – navodi Ilić dodajući da su pored Kalemgdana i Petrovaradina, tu i tvrđave Bač, Smederevski grad, Golubačka tvrđava, Otomanske tvrđave Fetislam - Kapija islama, Ramska tvrđava...
Kako navode iz SFA, filmskoj industriji su zanimljiva i pristaništa u Beogradu, Novom Sadu, Smederevu, Kladovu, Apatinu i Pančevu, ali i ruine soc-realističnih industrijskih giganata od kojih su neki potpuno napušteni. Neke od tih građevina su već i korišćene kao lokacije - stara šećerana kod hipodroma u Beogradu, Viskoza Loznica, Stara svilara u Pančevu. Jedinstven je i rudaski kop kod Bora koji je najdublji u Evropi i na čijoj se teritoriji već snimalo nekoliko filmova.
- Priroda u srpskom Podunavlju obiluje filmskim lokacijama kao što su Specijalni rezervat prirode - Deliblatska peščara, Nacionalni park Đerdap, Nacionalni park Fruška gora, Specijalni rezervat prirode Zasavica i mnoge druge – istakla je Ilić i dodala da bi, osim jezera, šuma, pećina, stranim filmadžijama mogli da budu zanimljivi i salaši, etnosela, ergele konja, vinarije.
Neophodni podsticaji
Izdavanje lokacija u Podunavlju za potrebe filmske industrije Srbiji bi moglo da donese 15 do 20 mil EUR godišnje i ta suma bi svake godine progresivno rasla, objašnjava Ana Ilić u razgovoru za "eKapiju", ali i dodaje da je neophodno doneti uredbu o podsticajima kojom bi stranim produkcijama nakon snimanja filma u Srbije bilo vraćeno 20% od ukupno utrošenog novca za snimanje u Srbiji.
- Podsticaji su prvi kriterijum produkcija prilikom odabira filmske lokacije, a već 35 zemalja u svetu ih uspešno sprovode. Hrvatska je među poslednjim koja je uvela podsticaje, a odmah po uvođenju su došle ekipe "Igre prestola" i "Bordžija" – kaže sagovonica našeg portal i dodaje da je Ministarstvo kulture dala optimistična uveravanja kada je reč o nacrtu uredbe o podsicajima koju je predložila SFA i na njoj se radi.
Milica Stefanović iz NALED-a je objasnila da kao što NALED radi sertifikaciju opština sa povoljnim poslovnim okruženjem, tako i Srpska filmska asocijacija radi sertifikaciju opština sa povoljnim filmskim okruženjem i dodala da je donošenje uredbe o podsticajima za filmsku industriju kasni više od 576 dana čime lokalne samouprave gude milione evra.
(Kalemegdan)
Vrednost projekta 312.000 EUR
Projekat "Pripremanje Podunavlja u Srbiji za glavnu ulogu u filmovima" realizuje se u okviru Projekta za ekonomski razvoj Dunava koji finanasiraju Evropska komisija i Austrijska razvojna agencija sa 312.000 EUR.
- U nastavku projekta koji će trajati do marta 2015. godine, tim Srpske filmske asocijacije će nastaviti rad sa lokalnim samoupravama u cilju uspostavljanja i jačanja administrativne podrške koja će omogućiti da gradovi i opštine "apsorbuju" zahteve filmska industrije, i na adekvatan način na njih odgovore i tako ojačaju lokalnu ekonomiju kroz zapošljavanje lokalnog stanovništva, uvećaju profit i promovišu svoju kulturu, istoriju i prirodu – najavila je Ana Ilić.
Sve ove podunavske lokacije, gradovi i opštine će dobiti priliku za međunarodnu promociju, budući da će Srpska filmska asocijacija krajem marta ove godine peti put izlagati na svetskom Sajmu filmskih lokacija u Los Anđelesu koji organizuje Međunarodna asocijacija filmskih komisija AFCI, čiji je SFA član od 2009. godine, a tema cele sajamske prezentacije SFA će biti Dunav.
Šansa za filmski turizam
Miloš Milovanović iz Turističke organizacije Srbije istakao je da u iznajmljivanju filmskih lokacija leži ogroman potencijal za lokalni i nacionalni turizam, jer je to besplatna reklama za neki grad ili podneblje gde turisti mogu da dođu podstaknuti nekim filmom što je trend u svetu poznat kao filmski turizam.
I.M.