Poljoprivredno zemljište kao primarni strateški potencijal ima različitu iskorišćenost, zavisno od pripadnosti pojedinim morfološkim cjelinama, ističe Željka Ilić, samostalni stručni saradnik za poljoprivredu u opštini Petrovo.
- Poljoprivredno zemljište zauzima površinu od 2.738 ha ili 25%, odnosno, četvrtinu ukupne površine obuhvata prostornog plana. Rezultati ranije sprovedenih istraživanja o stanju u oblasti poljoprivrede pokazuju da je prosječna veličina parcele 0,48 ha – navodi Ilić.
U strukturi biljne proizvodnje dominiraju ratarstvo (kukuruz) i manje voćarstvo (šljive, jabuke, kruške).
Prema riječima naše sagovornice, posljednjih nekoliko godina plastenička proizvodnja u opštini Petrovo poprima sve veći značaj, jer obezbjeđuje veći profit u odnosu na druge vidove poljoprivredne proizvodnje.
- Prinosi dobijeni u ovakvim uslovima uzgoja značajno su veći nego na otvorenom polju, a tako proizvedeno povrće na tržištu ima nešto višu cijenu. Poljoprivrednici su uglavnom orijentisani na ranu proizvodnju paradajza, paprike, krastavaca.
U skladu s tim, Ilić navodi da bi plasteničku proizvodnju trebalo podržavati u narednom periodu jer je ona izvor kontinuirane proizvodnje i snabdjevenosti tržišta tokom cijele godine.
- Još važnije, plastenička proizvodnja je dobra prilika za poljoprivredna domaćinstava koja posjeduju male površine zemljišta, imaju usitnjene parcele i koja raspolažu s malo radne snage. Prema raspoloživim podacima opštinske službe za poljoprivredu, trenutno površina pod plastenicima je dostigla i do 5.000 m2 – kaže Ilić.
Dodaje da je pojačano interesovanje i za prikupljanje ljekovitog i aromatičnog bilja, te da postoje začeci u proizvodnji nevena, kantariona, matičnjaka, mente, ive, sljeza.
Začeci kozarstva
Na drugoj strani, u strukturi stočarstva dominiraju proizvođači koji uzgajaju krave za proizvodnju mlijeka i to čak 72%. Ilić kaže da je prosječan broj krava po anketiranom proizvođaču 4,83, a kreće se od 1-17 krava po farmi. Osim muznih krava uzgajaju se i bikovi za tov.
Međutim, u poslednjih nekoliko godina broj goveda, a naročito muznih grla, ima trend smanjenja.
- Iako se broj muznih grla smanjivao, proizvodnja mlijeka nije u istoj mjeri, zahvaljujući povećanju mliječnosti po grlu. Broj svinja se smanjio za četvrtinu, a broj krmača i nazimica se gotovo prepolovio. S druge strane, u porastu je broj pčelinjih društava – navodi Ilić.
U okvirima stočarstva ističu se peradarstvo, ovčarstvo, govedarstvo sa mljekarstvom, svinjarstvo koje je u opadanju i začetno kozarstvo.
- Kozarstvo ima tendenciju rasta što je utvrđeno nakon prethodno provedene analize na osnovu direktnog uvida, kao i pojavom na tržištu proizvoda od kozijeg mlijeka sa visokim stepenom tražnje – ističe Ilić.
Proizvodnja na usitnjenim parcelama
Na teritoriji opštine Petrovo, međutim, ne postoje firme koje se bave otkupom i preradom poljoprivrednih proizvoda. Tako se proces proizvodnje i plasmana odvija na lokalnom nivou, potvrđuje naša sagovornica.
Osim toga, registrovana gazdinstva imaju tendenciju pada posljednjih godina. Prema podacima opštine, broj aktivnih registrovanih gazdinstava je 20, a pasivnih oko 80.
Takođe, obrađuje se isključivo zemljište u privatnom vlasništvu. Kako objašnjava Ilić, zemljište u državnom vlasništvu je u zemljišnim dokumentima još neodređeno ili je sporno šta je u državnom, odnosno, javnom vlasništvu.
Po kategorijama, najveće površine pripadaju oranicama i baštama s tim da se, prema riječima Ilić, u protekle tri do četiri godine povećavaju površine pod ugarima i neobrađene oranice. Do sada nisu evidentirani rasadnici cvijeća i ukrasnog bilja, ali se pojavljuju proizvođači i sa tim oblikom proizvodnje.
Mjere podrške poljoprivredi
Podrška opštine Petrovo za razvoj i unapređenje poljoprivredne proizvodnje ogleda se u davanju podsticaja za proizvedeni i predani krastavac kornišon te proizvedeni i predani litar mlijeka.
- Ove godine usljed pandemije izazvane korona virusom, Opština Petrovo za proljetnu sjetvu obezbijedila je pomoć u vidu sjemenskih paketa. Podijeljeno je 826 sjemenskih paketa (sjemenski kukuruz i krompir, te mineralno đubrivo) ukupne vrijednosti 120.000 КM. U narednom periodu planirana je i podrška za plasteničku proizvodnju – kaže Ilić.
Opština Petrovo završila je izradu Strategiju razvoja opštine 2021-2027 godine kroz Projekat integrisanog lokalnog razvoja i sada je u fazi usvajanja. Кao strateški cilj u okviru toga izdvojena je razvijena lokalna ekonomija bazirana na proizvodima i uslugama više dodane vrijednosti, gdje su kao prioriteti navedeni unapređenje konkurentnosti i uspostavljanja lanca vrijednosti u poljoprivredi, te razvoj preduzetništva, izgradnja prerađivačkih kapaciteta i proširenje turističke ponude.
Кao mjere za realizaciju ovih prioriteta navedne su brendiranje lokalnih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, podrška poljoprivrednim gazdinstvima u nabavci opreme i povećanju stočnog fonda, podsticaji u zasnivanju novih i obnovi starih voćnih zasada – voćnjaka i plantaža, prikupljanje, plantažna proizvodnja i prerada ljekovitog, aromatičnog i medonosnog bilja.